HOME CUBRA

INHOUD AUTEURS

Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

63ste Jaargang - december 2014

 
HOME BC / BL Contact / Reageren Archief Brabant Cultureel Archief Brabant Literair
 
 

De jongste cd van Klaartje van Veldhoven. foto Marco Borggreve

 

  www.klaartjevanveldhoven.nl

 

©Brabant Cultureel – december 2014

Klaartje van Veldhoven zoekt altijd nieuwe wegen

 

Een cd met werken van Henry Purcell en William Byrd volgt al snel het succesvolle Bach-album ‘Komm in mein Herzenshaus’ van Klaartje van Veldhoven op. De sopraan mag dan zelf zingen op ‘Songs of Clarity’, zij wordt niet begeleid door een traditioneel kamerorkest. Wel door de saxofoons van het Amstel Quartet.

 

door Rinus van der Heijden

 

‘Komm in mein Herzenshaus’ met muziek van Johann Sebastian Bach kwam uit in 2013. Het was de eerste cd van Klaartje van Veldhoven. ‘Misschien zat ik wel in de flow om weer een cd te maken,’ lacht de sopraan op de vraag of er een reden was om nog geen jaar later met een tweede album te komen. ‘Ik had al heel lang het plan een cd met Engelse muziek te maken. Met zoiets concreets is het fijn om dat idee ook aan te pakken. Met de Bach-cd ben ik vijf jaar bezig geweest. Als je eerder muziek hebt opgenomen, weet je wat je moet doen. En er was een fijne samenwerking met musici en met de opnametechnicus.’

 

 

Klaartje van Veldhoven in de Concertzaal Tilburg. foto Gemma van der Heyden

 

Het uitbrengen van cd’s kan verschillende redenen hebben. Je kunt er je oeuvre mee documenteren, maar ook zorgen dat je niet in vergetelheid dreigt te geraken. Speelde dat bij Van Veldhoven? ‘Ik had verschillende redenen. Ik wilde in elk geval heel duidelijk iets van mezelf in de wereld brengen. Ik heb gemerkt dat je van het nadenken over het creatieve proces zo onwijs veel kunt leren. Bovendien vind ik het fijn dat mensen blij worden van mijn muziek. En dat gebeurt, ik merk het bij beide cd’s uit allerlei reacties.’

 

Cum laude

Klaartje van Veldhoven (Westerhoven 1981) studeerde cum laude af aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Zij is gespecialiseerd in repertoire uit de barok en de klassieke periode. In 2006 maakte zij een Europese tournee met het European Union Baroque Orchestra met Christina Pluhar, zong nadien als soliste bij het Residentie Orkest, de Nieuwe Philharmonie Utrecht, bij Ton Koopman en Sigiswald Kuijken. Ook maakte ze naam met muziektheaterprojecten en verleent medewerking aan klein bezette projecten van de Nederlandse Bachvereniging. Zij is te horen op verschillende cd’s.

‘Songs of Clarity’ werd mogelijk gemaakt door crowdfunding. Daarnaast ontving Van Veldhoven geld van fondsen, onder meer van het Constant van Renessefonds uit Eindhoven. Met dat geld legde de zangeres de basis voor haar nieuwe cd. ‘Bij de Bach-cd heb ik mijn hele spaarpot omgekeerd. Dat wilde ik niet nog een keer. Overigens was hij al helemaal leeg vanwege extra kosten die opdoemden. Uiteindelijk hebben honderd mensen zich super betrokken gevoeld bij Songs of Clarity.’ Het album komt uit in de Benelux, met opties voor Duitsland, Engeland en Scandinavië.

Even heeft de zangeres nog overwogen om het album onder te brengen bij platenlabel Harmonia Mundi. ‘Dat label acht ik hoog,’ zegt ze daarover. ‘Via-via kwam ik ermee in aanraking. Maar toen ik ging nadenken, kwam ik tot de conclusie dat ik met eigen beheer ook een heel eind kwam. Ik wenste zelf te bepalen hoe het er allemaal zou gaan uitzien en wilde dus niet afhankelijk zijn. Harmonia Mundi verzorgt wel de distributie, voor de rest gaf het label mij carte blanche. Ontwerper Ad van der Kouwe heeft waanzinnig mooi werk geleverd, de foto’s van Marco Borggreve zijn schitterend. Ik heb gewoon alles overgelaten aan mensen die dat het beste kunnen.’

 

 

Klaartje van Veldhoven en het Amstel Quartet tijdens een opnamesessie in de Westvestkerk in Schiedam. foto Marietta Aprea

 

 

Saxofoonkwartet

De keuze voor het werk van de barokcomponisten Purcell en Byrd lag voor de hand. ‘Ik heb een heel groot hart voor Engelse muziek en cultuur. Nadat ik in 2006 in Engeland de John Kerr Award for English Song won, ben ik me gaan verdiepen in het Engelse repertoire. Hoewel veel mensen Engels praten of zingen met een Amerikaanse uitspraak, wilde ik dat niet. Engels is Engels, dus die sfeer had ik in mijn hoofd. De keuze voor de liederen van Purcell was heel duidelijk vanwege het theatrale karakter ervan. Ik wilde er iets rustigs bij. Zo kwam ik op Byrd. Bij de Nederlandse Bachvereniging zong ik ooit Byrd-liederen, begeleid door koperblazers. Waarna ik op het idee kwam om ze te spelen met saxofoons.’

Maar Klaartje van Veldhoven kende geen saxofoonkwartetten. Via internet kwam ze uit bij het Amstel Quartet. ‘Ik zag dat Ties Mellema deel uitmaakte van dat kwartet. Hij doet veel projecten buiten muzikale grenzen. De vier musici waren meteen enthousiast toen ze van mijn plan hoorden. Omdat ik wil dat de zang niet overheersend is, maar een evenwichtig geheel vormt met instrumentale stukken, hebben we die ook opgenomen.’

Purcell en Byrd, waarom niet John Dowland of John Blow, die zijn heel wat minder vaak opgenomen. ‘De muziek van Dowland is vaak met luitbegeleiding. Ik wilde net als bij de Bach-cd weer een spannende combi. Met luit was ook prachtig geweest, maar gecombineerd met Purcell had het allemaal een beetje dezelfde kleur gekregen.’

Saxofoons en oude muziek. Daarmee kun je nieuw en oud verbinden. ‘Ja, dat was heel duidelijk de bedoeling. Ik vind het leuk en een uitdaging om oude muziek naar het nu te brengen. Het is overigens én-én. Met authentieke instrumenten erbij is ook heel gaaf. Dat geldt ook voor hedendaagse gecomponeerde muziek met oorspronkelijke instrumenten. Met de saxofoons op deze nieuwe cd hoor ik in de volle breedte wat ze kunnen. En krijg ik precies wat ik in mijn hoofd had.’

 

 

Klaartje van Veldhoven op het podium in de Concertzaal Tilburg. foto Gemma van der Heyden

 

 

Improviseren

De gekozen werken van Purcell en Byrd hoefden maar een beetje te worden bewerkt. Bas Apswoude, de tenorsaxofonist van het Amstel Quartet heeft Van Veldhoven daarbij geholpen. ‘Er is geen sprake van gigantische veranderingen. De Fantasia’s die het kwartet zonder mij speelt, zijn zelf gekozen door de saxofonisten. Ze passen prachtig bij de zangstukken.’

Ook voor het afgrazen van andere terreinen dan dat van alleen de klassieke muziek staat Van Veldhoven open. ‘Ik speel ook met jazzpianist Bert van den Brink (onder meer op 1 februari 2015 in de concertserie Stratumseind Klassiek in Eindhoven; rvdh). Voor de gelegenheid speelt hij accordeon, waarbij wij samen gaan improviseren op oude muziek en volksmuziek. In de toekomst wil ik vaker samenwerken met improviserende musici. Op een volgende cd doet ook Rembrandt Frerichs mee.’ Jazzpianist Frerichs is haar levenspartner.

‘Ik merk dat improvisatie me heel veel brengt. Er ontstaan dan dingen op het moment. Oren gaan onwijs naar elkaar open, om op te merken wat anderen op dat moment doen. Er is geen tijd om te oordelen, je moet meteen handelen. Vanuit de klassieke muziek ben je gewend dingen op een bepaalde manier zó te doen. Improviseren is loslaten, gewoon ervoor gaan. Je wordt er een betere zangeres van. Bij de muziek van Byrd voelde ik me al vrijer, met improvisatie kun je betere kleuren maken.’

Van Veldhoven verruimt naar blik nu al. ‘Met Rembrandt en het Amstel Quartet ga ik op 15 februari (2015) in De Doelen in Rotterdam spelen. Ik sluit niet uit dat ik daar ook ga improviseren. Ik zie mezelf als musicus. Dat betekent dat ik mijn eigen projecten wil doen, maar ook het standaardrepertoire wil brengen. Ik denk dat het een het ander versterkt.’

 

 

Klaartje van Veldhoven met Amstel Quartet. foto Marco Borggreve

 

 

Verbonden

Klaartje van Veldhoven wil wel de dingen naast elkaar blijven doen. ‘Met oude muziek voel ik me erg verbonden. Het andere, dat improviseren is iets nieuws wat erbij is gekomen. Bij beide fenomenen moet je creatief denken hoe je bijvoorbeeld een programma samenstelt. Ik denk ook altijd na over hoe je de plek benut waar je zingt. Muziek moet meer een belevenis worden. En dat kan ook met oude muziek. Rembrandt en ik hebben een plannetje om repertoire met een orkest te gaan uitvoeren. En dan na de pauze dezelfde stukken te brengen met het trio van Rembrandt. Het is immers ook de taak van jonge musici uit te zien naar andere wegen. Mensen zijn klassieke muziek echt niet beu, wel de conventies eromheen.’