Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

64ste Jaargang - nummer 2 - april 2015

Mathijs Leeuwis. foto Jikke van der Lijn

Jeroen Kant. foto Ron Albers

Bjorn van_der Doelen. foto Ron Albers

¶ http://bastaardplaten.nl  

©Brabant Cultureel – april 2015

Bastaard Platen maakt vuist in platenland

Eigenlijk ben ik slechts

een min of meer bekende muzikant

waarvan het eigen lied

faliekant gestrand is

(Mathijs Leeuwis, Het Sterkste Verhaal, op de cd Alweer Geen Revolutie.)

door Joep Trommelen

Mathijs Leeuwis (1985) en Jeroen Kant (1982) zijn beiden op-en-top Brabander, generatiegenoten, singer-songwriters en beiden winnaar van de Publieksprijs in hun categorie van de prestigieuze Grote Prijs van Nederland. Leeuwis won die in 2009, Kant in 2011. Jeroen Kant was ook nog te zien in het tv-programma Beste Singer Songwriter van Nederland. Als duo richtten zij in 2013 het eigen label Bastaard Platen op. Onder dat label brengen zij behalve eigen werk ook Flip Noorman, Björn van der Doelen, Marco Martens, Mathijn den Duijf en de band Contra Contra uit.

‘Een label moet natuurlijk allereerst platen aan de man brengen,’ zegt Leeuwis. ‘Maar wij doen meer dan alleen dozen schuiven. We zitten in een bepaalde muzikale niche, waar we alleen kunnen overleven als we onze krachten samenballen. Alleen dan worden we gezien, alleen dan ontstaat er slagkracht.’

Mathijs Leeuwis – Je weet zo weinig.

Mathijs Leeuwis – Klei, Stront en Zand.

Buitenbeentjes

De naam Bastaard Platen is gekozen omdat de oprichters zich buitenbeentjes in de Nederlandse muziekwereld voelen en omdat Leeuwis nooit door zijn vader erkend is. Het is een label voor Nederlandstalige muziek waarvan ‘de teksten er wél toe doen’, zoals Kant en Leeuwis het op de website verwoorden.

Zelf maken zij een soort Brabantse Americana, net als oud-profvoetballer Björn van der Doelen. Maar Bastaard Platen biedt meer: Marco Martens wortelt in de hip-hop, Flip Noorman maakt eigenzinnige rock, maar ook luisterliedjes, Contra Contra neigt naar hardcore en Den Duijf laat klinkt als ‘Frank Zappa meets Boudewijn de Groot’.

Vier platen heeft het in Tilburg gevestigde label tot dusver uitgebracht. Een nieuwe plaat van Jeroen Kant is op komst (Nooit Genoeg) en de schijven van Martens, Den Duijf en Contra Contra moeten nog voor oktober uit de persen rollen. 2015 moet een druk jaar voor het ambitieuze label worden.

Op het komende Jazz in Duketown festival in ’s-Hertogenbosch (22 t/m 25 mei 2015) heeft Bastaard Platen twee dagen lang een eigen podium in de stad.

Klassieker

Mathijs Leeuwis herinnert zich met een glimlach hoe hij op een zaterdagochtend in het Amsterdamse Paradiso de Publieksprijs won, op een koude zaterdag eind 2009. Dat jaar bracht hij zijn cd 'Klei, Stront en Zand' uit, met daarop het gelijknamige nummer dat inmiddels tot de eigentijdse Brabantse klassiekers gerekend mag worden. Hij werd die ochtend gesteund door een bus vol fans uit de regio Waalwijk, waar hij opgroeide en die hij in zijn nummers veelvuldig bezong. De Grote Prijs van Nederland leek een flitsende start van een mooie carrière.

‘Ik kon mijn volgende cd, Wachten op de Klap, meteen uitbrengen via Munich Records, hét rootslabel. Dat was mijn jongensdroom: Munich!’, blikt Mathijs Leeuwis terug. ‘Maar vervolgens gebeurde er geen zak! Ze deden daar verder bijna niets voor me. Ik prikte die ballon snel door, al was dat wel even slikken. Jeroen had inmiddels een prachtplaat klaar en kon daar geen label voor vinden. We kwamen allebei niet verder vooruit, terwijl we ervan overtuigd waren dat we kwaliteit boden. Zoveel zelfvertrouwen hadden we wel. Dan kun je gaan zitten zeiken dat het niet lukt en wachten tot je een ons weegt, of je kunt het negatieve proberen om te draaien in iets positiefs. Toen hebben we besloten het heft zelf maar in de handen te nemen en hebben we de vennootschap onder firma Bastaard Platen opgericht.’

De kiem voor het label werd gelegd tijdens de vaak met bier doordrenkte bijeenkomsten van De Broeders van het Zuiden. Dat onofficiële genootschap bestond behalve uit Jeroen Kant en Mathijs Leeuwis uit Björn van der Doelen, Ad van Meurs, André van den Bogaart en Ruud van den Boogaard. Zij deelden hun liefde voor muziek, maar beseften ook dat ze door de grote platenbazen in de Randstad als randverschijnselen in de Nederlandse muziekscene werden gezien.

‘We waren een soort vakbond,’ lacht Leeuwis. ‘Maar zes mensen is een beetje onwerkbaar als je snel zaken wilt doen. Bovendien kwam het meeste werk op een paar mensen neer, zo gaat dat nu eenmaal. Toen besloten Jeroen en ik het label op te richten. Wij hadden immers dezelfde ambitie en wilden er heel serieus werk van maken.’

Graadmeter

Een Brabantse opstand tegen de Hollandse arrogantie? Leeuwis lacht: ‘Nou ja, er was wel sprake van strijdlust. En woede misschien ook wel. Fuck you daar in de Randstad! Het is niet aan één bepaald soort mensen om te zeggen wat wel en niet goed is. Dat kunnen wij zelf ook. Uiteindelijk ben ik mijn eigen graadmeter. En van daaruit wil ik ook werken.’

Bastaard Platen laat zich zien aan de wereld. Het is meer dan een kantoor. De afgelopen maanden was Atelier Winterdijk 30b in Waalwijk een keer per maand op vrijdagavond de plek waar Bastaard Platen artiesten liet optreden, inclusief de oude Broeders van het Zuiden Ad van Meurs en André van den Boogaart. Wat doordeweeks een winkel is, was die avonden een intiem concertzaaltje waar de solo spelende artiesten goed tot hun recht kwamen. Een klein podium met een Perzisch tapijt, het publiek op aanraakafstand, pilsje in de hand. Wie wilde, kon voor het concert uit gaan eten met de artiest. Het typeert de kleinschalige en intieme do-it-yourself mentaliteit bij Bastaard Platen.

Bjorn van der Doelen was 27 maart (2015) aan de beurt. Een koude vrijdagavond. Maar binnen aan de Winterdijk was het warm. Ongeveer vijfentwintig mensen waren op het optreden afgekomen. Björn van der Doelen rookte buiten nog even een sigaretje voordat hij zijn gitaar omhing en twee sets speelde met vooral nummers van zijn nieuwe plaat Caballero zonder filter. ‘Kleine’ liedjes, over vroeger, thuis, vader en moeder, de wintersportvakanties, zijn grote liefde. In het Brabants. Gelardeerd met anekdotes, over hoe moeilijk het bijvoorbeeld was toen hij als veertienjarig ‘menneke’ naar de PSV-voetbalschool ging en de hele week van huis was.

De nu achtendertigjarige Van der Doelen stopte op negenentwintigjarige leeftijd met profvoetbal, na een carrière bij onder andere PSV, FC Twente en NEC. ‘Het vergde zo veel, ik kon het niet meer opbrengen. Vond dat het tijd werd om weer iets anders op mijn pad tegen te komen,’ vertelde hij in de pauze na de eerste set in Waalwijk. ‘Ik wilde muziek gaan maken, kon me dat financieel toen ook veroorloven. En het is superleuk om te doen. Financieel is het een compleet andere wereld. Maar geld mag nooit de insteek van je leven zijn, vind ik.’

Ook Van der Doelen zat eerst bij een ander label, Continental, een label dat vooral Americana uit de VS en Canada uitbrengt. Zijn tweede plaat bracht hij in eigen beheer uit. ‘Maar dat is niks voor mij. De plaat kreeg goeie recensies, maar het promoten van een plaat heb ik erg onderschat. Als ik zie hoe ze dat nu bij Bastaard doen! Ik voel me daar erg thuis, de sfeer is er jong en gretig. De lijntjes zijn er kort, ze zorgen voor recensies, optredens, ze zorgen dat je gehoord wordt. En we zijn een soort vriendenclub, we inspireren elkaar.’

Björn van der Doelen – Ach, war ik maar Bruce Springsteen.

Björn van der Doelen – Wesley en Yolanthe.

Wereldje

Het Noordbrabantse muzikantenwereldje is dusdanig klein dat de meesten elkaar wel kennen. Toen Jeroen Kant tijdens een borrelsessie de opnamen voor ‘Caballero’ hoorde, was hij volgens Van de Doelen ‘erg enthousiast’. ‘Ik heb nog even contact gehad met Continental, dat er best wel vertrouwen in had, maar heb toch voor gekozen voor Bastaard Platen. De ziel van de muziek van Jeroen is een beetje hetzelfde als die van mij. Ik weet dat ik echt geen volle zalen trek alleen omdat ik ooit voetballer ben geweest. Zo werkt het niet. Ik wil het ook op eigen kracht doen. Van de week zat Meneer Frits in Eindhoven vol toen ik daar optrad. Daar speelde ik ooit ook met mijn eerste bandje. Toen zaten er twintig mensen, nu honderdvijftig. Dat heb ik in die jaren toch maar mooi bereikt! In een aantal jaren heb ik op eigen kracht een schare fans opgebouwd. Als dat lukt, hou je het ook langer vol. Ik weet dat ik geen hits schrijf, dus moet je een duurzame relatie met je publiek opbouwen. Gerard van Maasakkers en J.W. Roy zijn mijn voorbeelden, bij hen is dat gelukt. Dat zijn ook volhouders met een eigen aanpak en geluid. Bastaard Platen geeft daar de ruimte voor, dat is toch een soort vriendenclub waarvan de leden elkaar begrijpen en steunen. Dat heb je nodig als artiest.’

Voor Björn van der Doelen ‘begint de puzzel een beetje in elkaar te vallen’. ‘De plaat klopt voor mijn gevoel helemaal. Ik weet hoe ik een liedje moet maken. Ik zit bij een prima label. Alle artiesten zijn anders, maar er zijn ook grote raakvlakken. Dat is tof. Laatste hadden we een etentje bij Mathijs thuis omdat Bastaard een jaar bestond. Dan is het te gek om het met elkaar over muziek te hebben. We hebben veel contact en dat is inspirerend. En vanuit Eindhoven ben ik ook in twintig minuten in Tilburg, dat is ook wel fijn.’

Bastaard Platen heeft inmiddels al een stagiaire in dienst op het kantoor in Tilburg. Want Kant en Leeuwis zijn vooral vaak aan het optreden. Leeuwis: ‘We kennen het wereldje goed, weten wat voor muzikanten belangrijk is. We kunnen makkelijk zelf bepalen waar we willen optreden en dat hoeft echt niet meteen een theaterzaal met vierhonderd man te zijn.’

Optreden

Spelen is voor een muzikant anno 2015 een veel grotere inkomstenbron dan vroeger. ‘De cd-markt is ingestort,’ vertelt Leeuwis. ‘Van mijn eerste cd verkocht ik er zo’n 1500, van de laatste tot dusver vijfhonderd. Een plaat is tegenwoordig meer een soort uithangbord om te laten zien wie je bent en wat je doet. Met de plaatverkoop verdienen we niet veel. Maar met ons label kunnen we samenwerken om ook optredens te regelen. Een label doet tegenwoordig hele andere dingen. Excelsior doet dat bijvoorbeeld ook met indie-bandjes. En wij doen dat met Brabantse, Nederlandstalige, serieuze muziek.’