HOME CUBRA

INHOUD AUTEURS

Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

64ste Jaargang - nummer 2 - april 2015

 
HOME BC / BL Contact / Reageren Archief Brabant Cultureel Archief Brabant Literair
 
 

Eric van der Westen in het gereconstrueerde Huis Moerenburg in Tilburg. foto Gemma van der Heyden

 

  www.muzieklab.com

 

©Brabant Cultureel – april 2015

Jonge musici nog breder begeleid

 

Muzieklab Brabant gaat zich in volle breedte versterken. Het heeft daartoe samenwerking gezocht met andere culturele instellingen in Noord-Brabant. Directeur Eric van der Westen vond partners in November Music, Paradox, bkkc, Intro in situ, Muziekcentrum De Toonzaal, Muziekgebouw Eindhoven en Axesjazzpower.

 

door Rinus van der Heijden

 

Muzieklab Brabant (MLB) is de naam van een organisatie waar Eric van der Westen directeur van is. MLB wil ‘een vrijplaats zijn voor creatieve geesten in de muziek en hen niet alleen vakinhoudelijk begeleiden, maar ook stimuleren in hun creativiteit en ondernemerschap’.

MLB mag dan wel Muzieklab Brabant heten, professionele organisaties die aan talentontwikkeling doen, richten zich vanuit geheel Nederland tot de in Eindhoven gevestigde instelling. ‘Het is vooral de locatie die met Brabant wordt bedoeld,’ zegt de directeur hierover. ‘Je krijgt geen geld als je alleen in Zuid-Nederland opereert. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen wil vooral spreiding. MLB doet naast de ontwikkeling van popmuziek, ook jazz, wereld- en hedendaagse muziek. Waarbij wij niet kijken naar de muziekstijl, maar naar de mensen.’

 

 

Eric van der Westen bij het gereconstrueerde Huis Moerenburg in Tilburg. foto Gemma van der Heyden

 

Vanaf dit jaar treedt MLB ook buiten de landsgrenzen. Binnen het project Criss Cross Europe bevindt het zich nu in een netwerk van zeven landen: Oostenrijk, België, Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, Slowakije en Nederland.

Een betrekkelijk jong project van MLB heet New Arrivals. Het Muzieklab werkt daarin ook samen met het Brabants Kenniscentrum Kunst en Cultuur (bkkc) in Tilburg. Met New Arrivals krijgen musici met aantoonbare kwaliteiten de gelegenheid zich individueel te ontwikkelen via coaching, begeleiding en ondersteuning. Daarbij zijn vakmanschap, ondernemerschap en werkhouding/productiviteit speerpunten. New Arrivals kreeg hiervoor een bijdrage uit de impulsgelden van bkkc.

 

Vers

‘New Arrivals is voortgekomen uit het oude project Vers van MLB,’ zegt Van der Westen. ‘Talenten hoeven bij ons niet te solliciteren; wij nodigen hen liever zelf uit. We kijken dan of mensen coachbaar en artistiek genoeg zijn om een voortrekkersrol te spelen. Met tests onderzoeken we waar we de mensen het best mee kunnen helpen. Van daaruit wordt een werkplan ontworpen, waarbij elke kandidaat uit het programma een mentor krijgt.’

‘Als de koers is uitgezet, gebruiken we onze netwerken voor realisatie van het werkplan. Wat we met New Arrivals doen, is hetzelfde als wat MLB doet. Wij zorgen dat toptalenten een goed fundament krijgen in de internationale wereld van de muziek. MLB is er niet omdat het bestaat, maar bestaat uit de behoefte dat jonge makers een partner hebben om gezamenlijk een professionele carrière op te bouwen.’

‘Het gaat over professionele creativiteit en niet andersom. Maar op creatief professionalisme is het tegenwoordig juist allemaal gericht. Het hele veld roept dat cultureel ondernemerschap zo belangrijk is. Publiek gaat immers niet naar iemand luisteren omdat hij of zijn de zaakjes zo goed voor elkaar heeft. De waan van de dag moet aan de makers voorbijgaan. Het gaat erom dat je een creatief vlammetje koestert en zorgt dat het er zijn levenswerk van kan maken.’

Vorig jaar was Jameszoo, artiestennaam van Mitchel van Dinther de belangrijkste kandidaat die bovengenoemde aandacht kreeg van MLB. ‘Hij is helemaal verslingerd aan jazz, zijn gretigheid heeft een nieuwe maker opgeleverd. Jameszoo is een jongen van begin twintig en is een groot talent in de dj-wereld. Hij trekt de hele wereld over. Via New Arrivals maakte hij een nieuwe start en werkt hij nu aan zijn eerste volwaardige studioalbum en een live podiumvertaling daarvan. Hij leerde een hele hoop mensen kennen en kreeg daardoor nog grotere affiniteit met jazz.’

Een andere persoon die via New Arrivals vorig jaar werd begeleid is Dyane Donck. Zij is geluidskunstenaar, componist en bandleider van de band Daisy Bell. Dyane Donck is gekozen omdat ze een veelzijdig maker is die zich op verschillende podia kan profileren. Dat resulteert er in dat ze haar professionele basis aan het versterken is met een aantal projecten en de eerste cd van Daisy Bell.

Dit jaar begeleidt New Arrivals pianist Matteo Mijderwijk, de Duitse pianist/componist Marco Mylnek, componiste Nicolien Soeter en geluidskunstenaar Angela de Weijer, alias Miss Milivolt.

 

 

Daisy Bell. foto Gemma van der Heyden

 

 

Omstandigheden

Eric van der Westen en in zijn slipstream Muzieklab Brabant moeten onder moeilijke omstandigheden hun werk doen. De directeur heeft slechts een budget van 150.000 euro tot zijn beschikking. Dat betekent dat MLB het moet doen met 1,2 fte die wordt vertaald naar vier mensen in deeltijd. Van der Westen zelf heeft een vast contract van 24 uur per week. Ter vergelijking: in Gelderland en Overijssel werken soortgelijke organisaties met vier ton, goed voor zes fte’s. ‘Zij hebben een duidelijke koers uitgezet, iets wat wij niet kunnen. MLB wilde en wil nog altijd meer muziekstijlen opnemen, maar dat is afhankelijk van geld.’

‘We hebben door de ontwikkelingen in de culturele sector een gigantische bezuiniging over ons heen gekregen. In structurele middelen zijn we zeventig procent achteruit gegaan. Dat was een hard gelag. Toen ik in 2006 directeur werd, zat Muzieklab Brabant volledig aan de grond. En toen we weer een gezond bedrijf waren, kwam drie jaar geleden staatssecretaris Zijlstra met zijn zeis. We zijn nu nog steeds bezig de zaak weer gezond te maken. Toen ik begon zei ik: we gaan ons bezighouden met zaken waar we goed in zijn, muziek dus. In de culturele sector wordt vaak gedacht dat als je iets goed kunt, je dan ook andere zaken kunt aanpakken. Het hele team heeft mij de ruimte gegeven onze plaats te herdefiniëren. We zijn dus weer opnieuw begonnen, het is gelukt zodat we nu kunnen drijven, maar niet kunnen zwemmen.’

Van der Westen komt voort uit het Tilburgse jazzcircuit, waar hij als contrabassist zijn sporen ruimschoots verdiende. Hij is dan wel directeur van MLB, maar vooral musicus. Dat blijkt uit zijn visie. ‘Ik vind dat je als bedrijfsleider en directeur maximaal de creativiteit en expertise moet gebruiken van de mensen met wie je werkt. Vanuit mijn insteek werkt dat ook. Daardoor is de individuele betrokkenheid heel groot. Ik ben weliswaar de bandleider, maar niet degene die alles weet. Dat is de pianist of wie dan ook die bij ons aanklopt. Dus die moet zijn expertise inzetten. De makers weten het immers veel beter dan de bobo’s.’

 

 

Eric van der Westen bij het gereconstrueerde Huis Moerenburg in Tilburg. foto Gemma van der Heyden

 

 

Kloof

‘Helaas is de kloof tussen het veld en organisaties niet echt gedicht sinds ik hier werk,’ constateert Van der Westen. ‘En dat is een obstakel dat telkens terug komt. In de culturele sector is alles ambtelijk. Dat is op zich niet erg, maar wel als je niet echt kunt ondernemen. Je zou eens moeten uitrekenen hoeveel euro’s er bij de maker terechtkomen; daar schrik je van. Er zijn organisaties die veel geld hebben, maar waar uiteindelijk de mensen die de cultuur uitvoeren, weinig aan overhouden. Er moet meer en meer worden gezien dat het op straat te doen is, in plaats van dat beleid zo wordt benadrukt.’

Met ingang van dit jaar is MLB van Tilburg, waar het ooit begon, verhuisd naar Eindhoven. Het heeft nu onderdak bij Muziekgebouw Frits Philips Eindhoven. ‘Het verhuisproces is drie jaar geleden ingezet,’ zegt Van der Westen. ‘Ik wilde een organisatie die zo sterk is dat-ie af en toe een goed woordje kan doen, zonder in een politiek steekspel terecht te komen. Wij zaten in de hoek waar de grootste klappen vielen. Bij productiehuizen was het al geen koek en ei. Productiehuizen voor muziek echter werden wel geroemd, maar er werd niet naar geluisterd. Daaruit is de klap voortgekomen.’

Wat er ook uit voortkwam, is de samenwerking in New Arrivals met de collega’s November Music en Muziekcentrum De Toonzaal (’s-Hertogenbosch), Paradox en bkkc (Tilburg), Intro in situ (Maastricht), Muziekgebouw Eindhoven en Axesjazzpower, ook in Eindhoven. ‘Het zijn partners die heel moeilijk op één lijn zijn te krijgen, het zijn allemaal eigenwijze knakkers,’ analyseert directeur Van der Westen. ‘Er waren gesprekken met Paradox en November Music. Paradox programmeert vooral jazz, pop en wereldmuziek, November Music is een festival dat zich richt op hedendaagse gecomponeerde- en geïmproviseerde muziek. Dat wrong. In alle gesprekken ging het erover wat er zou moeten gebeuren. Eindhoven gaf aan zelf een productiehuis voor kleinschalige activiteiten te willen. Toen was het snel rond. Wij passen goed in hun profiel en zij sluiten goed aan bij onze expertise. Langzaam maar zeker zijn we de afgelopen drie jaar naar elkaar gegroeid en begin dit jaar waren we klaar voor de verhuizing.’

 

bkkc

Opvallend in het rijtje samenwerkingspartners is de aanwezigheid van bkkc. Het kenniscentrum is een verlengde van het provinciebestuur. De rol van bkkc is de afgelopen jaren steeds meer veranderd in subsidiebeoordelaar en de instelling is daardoor totaal verschillend van de andere samenwerkingspartners. Dat beaamt ook Eric van der Westen.

‘Het is zo’n beetje de kwestie van de slager die zijn eigen vlees keurt. Sinds de uitvoering van de provinciale impulsgelden is bkkc een geheel andere instelling geworden. Daarvoor was zijn taak vooral intermediair, maar inmiddels is het verre van helder welke functie het nu heeft. Het bkkc stelt zich te geprononceerd op, waardoor het te veel een beleidsinstrument van de provincie aan het worden is. Er is dan ook een discussie binnen New Arrivals of het bkkc er nog wel in past. Het is immers zowel beoordelaar als mede-uitvoerder.’