Brabant Cultureel • Brabant Literair
Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur
64ste Jaargang - nummer 3 - juni 2015
| HOME BC / BL | Contact / Reageren | Archief Brabant Cultureel | Archief Brabant Literair |
¶ ‘De Peel op papier’, t/m 20 september 2015 in Museum De Wieger in Deurne.
Frank Lubbers, De Peel op papier. Een tentoonstelling van de Nederlandse Kring van Tekenaars (Museum De Wieger). 2015, 39 pp., ISBN 9789048437474.
©Brabant Cultureel – juni 2015
De Peel op papier
De tekening als autonoom kunstwerk, dat is wat de Nederlandse Kring van Tekenaars ten doel stelt. Museum De Wieger in Deurne toont met ‘De Peel op papier’ een grote diversiteit aan tekenstijlen en technieken. Leden van de kring, bijna allemaal afkomstig uit de Randstad, reisden speciaal voor deze expositie af naar De Peel om nieuw werk te maken. Dat leverde fraaie, verstilde beelden op.
door Irma van Bommel
Het is mooi om te zien dat de tekenkunst net zo veelzijdig kan zijn als schilderkunst. De stijlen van de veertien deelnemers lopen uiteen van schetsmatig tot fotografisch precies, van zwart-wit tot kleurrijk, van realistisch tot romantisch.
Janneke Tangelder, Winters Peellandschap met berkenbomen. Conté en pastelkrijt op papier, 2015.
Alle deelnemers zijn lid van de Nederlandse Kring van Tekenaars. Deze werd in 1947 opgericht in Amsterdam met als doel de tekenkunst te beoefenen als zelfstandig kunstwerk. Dat wil zeggen dat de tekening niet dient als schets of voorstudie voor een ander kunstwerk zoals een schilderij of een beeldhouwwerk. Tot de kunstenaars van het eerste uur behoorden Paul Citroen en Jeanne Bieruma Oosting. Aanvankelijk waren de regels die de kring voorschreef streng: alleen potlood- en pentekeningen in zwart-wit werden geaccepteerd. Later werden de regels versoepeld en sindsdien zijn andere materialen zoals krijt en het gebruik van kleur toegestaan.
Johan Breuker, Kienhout in veenplas. Houtskool en pastel op papier, 2015.
Schetsen
De landschappen van Annemieke Harkema zien er weliswaar schetsmatig uit, maar door het grote formaat ogen ze monumentaal. Dat ook de kunstenaars van deze expositie eerst schetsen maakten is te zien in een vitrine vol schetsboekjes. Wilma Laarakker stelde een wand samen met kleine tekeningen die de indruk wekken uit een schetsboekje te komen. Juist door ze als geheel te presenteren, maken ze meer indruk. De onderste rij schetsen toont de bodem van De Peel en de rijen daarboven gaan over wat De Peel zoal voortbrengt aan planten en dieren. Godelieve Smulders kwam op het idee haar werk Lente in de Peel te presenteren in de vorm van een kamerscherm.
Veel deelnemers reisden af naar De Peel en maakten speciaal voor de expositie prachtig, nieuw werk. Bovengenoemden en Johan Breuker, Mia Westerhof, Francisca Tollenaar, Janneke Tangelder en Edith Sont trokken de natuur in. Hun werk geeft een indruk van het typische Peellandschap met veenplassen, riet en berkenbomen. Ank Overweel, de enige deelnemer uit de regio – zij komt uit Eindhoven – maakte romantische voorstellingen van avondrood boven een (gedroomd?) landschap.
Ank Overweel, Wolkenhemel boven Peellandschap. Kleurpotlood op papier, 2015.
Nostalgie
Anderen richtten zich op de geschiedenis van De Peel. Dat resulteerde in nostalgische beelden van werkende boeren en turfstekers, ongetwijfeld geïnspireerd op oude foto’s of tekeningen. Deze doen een beetje afbreuk aan de expositie. Immers, als je tekeningen als autonoom kunstwerk wilt presenteren, moet je niet de indruk wekken oude foto’s of tekeningen te hebben nagetekend. Waarom niet de oude foto’s en oude tekeningen zelf getoond? Dat had een mooi contrast gevormd met hoe kunstenaars nu De Peel zien.
De tekeningen die Wim Worm maakte naar aanleiding van de legende over de Bokkenrijders – een roversbende die de streek (ook Limburg en de Kempen) in de achttiende eeuw onveilig maakte – zijn weer wel geslaagd. Jan van Spronsen maakte grote tekeningen van leden van een schuttersgilde, waarschijnlijk ook naar oude foto’s. Maar heden ten dage lopen de gildeleden er op feestdagen nog net zo bij. Het zouden dus ook recente portretten kunnen zijn. De romantische tekeningen van Jaap Schlee van meisjes bij paarden vallen uit de toon en lijken niet speciaal voor deze expositie gemaakt.
Edith Sont, Helenavaart. Houtskool op honingraatkarton, 2015.
Hoekjes
De tentoonstelling begint op de begane grond en loopt verder op de eerste verdieping. Ook nu blijkt weer wat een mooie expositieruimte Museum De Wieger heeft. De doorgebroken vertrekken in het oude huis van dokter-schilder Hendrik Wiegersma bieden de mogelijkheid hoekjes te creëren, bij elkaar te zetten wat bij elkaar past en, om de hoek, met iets verrassend anders te komen.