Jonge vrouw met hakenkruizen

Ik sloeg het kleine album open. Zo op het eerste gezicht geen bijzonder album, maar wel aardig. Het bevatte kiekjes van enige flinke fietstochten die twee jonge vrouwen ondernomen hadden in de zomers van 1947, 1948, 1949 en 1950. Of waren ze met z'n drieën? Want je zag wel steeds twee dezelfde vrouwen met een fiets, bij een tent of ergens onderweg, maar wie had dan de foto genomen? Een mannelijke fotograaf lag niet voor de hand. Dat zou dan de verloofde van één van de vrouwen moeten zijn geweest en wie weet was haar vriendin dan meegegaan als chaperonne. Te ingewikkeld, niet erg waarschijnlijk. Net zoals de mogelijkheid dat ze een zelfontspanner hadden gebruikt.

Het waren geen geweldige foto's, noch in technisch opzicht, noch qua onderwerp. Daar stond tegenover dat elke foto voorzien was van een bijschrift in witte inkt. Zo werd duidelijk dat de laatste reis, die van 1950, naar de Ardennen ging. Daar eindigde het album overigens niet mee. Want eerst was er nog, als een soort toegift, een uitstapje naar 'De Bollen Velden', Pasen 1949. En daarna volgden – heel verrassend – twee professioneel gemaakte foto's die een heel andere sfeer uitademden.

Schoonheidswedstrijd

Op de eerste foto stonden 15 jonge vrouwen in witte gewaden die aan een toneelstuk deden denken. Elf van hen hielden borden vast met daarop de namen van de elf Nederlandse provinciën. Een twaalfde vrouw had een bord met de tekst 'Wieringerm.' Een afkorting van Wieringermeer in de Kop van Noord-Holland neem ik aan. Zou hier de foto ook genomen zijn? Bij welke gelegenheid dan? Wieringermeer werd in 1941 een zelfstandige gemeente, google ik. Maar verder? Op een of andere manier leek het me een foto uit dezelfde periode als de vakantiekiekjes.

Wie waren deze vrouwen? Geen deelneemsters aan een schoonheidswedstrijd, leek me. Vormden ze een koor of hadden ze meegespeeld in een of andere revue? Daar pasten wel de twee bordloze vrouwen bij die een kroontje droegen. Koningin Wilhelmina en prinses Juliana? Maar welke rol was dan weggelegd voor de vrouw die helemaal links van de groep stond? Was dat geen hakenkruis op haar vreemde hoedje? Jazeker en hetzelfde teken was als je goed keek ook te zien op de band rond de rechterbovenarm van de vrouw. Stond zij symbool voor de Nazi's of de NSB? Of zelfs voor de Nederlandse meisjes en vrouwen die tijdens de oorlog een relatie hadden gehad met een Duitse soldaat?

Nepkampvuur

Vragen te over. Wat dat betreft was de tweede foto minder raadselachtig. Er stonden acht oudere meisjes (jonge vrouwen?) op van wie er vier kennelijk voor man moesten spelen. Aldus hadden zich vier paartjes gevormd die met nepmuziekinstrumenten rond een nepkampvuur zaten, vermoedelijk op het podium van een of andere zaal. Erg vrolijk zag het gezelschap er niet uit. Er was er maar één, een 'jongen', die er plezier in leek te hebben en duidelijk lachtte. Het zou een toneelstukje kunnen zijn geweest in een buurthuis of tijdens een of ander jeugdkamp.

Jammer dat juist bij deze twee foto's geen bijschrift staat. Alleen de tweede draagt op de achterkant een naamstempel van de fotograaf: FOTO SCHOONEBEEK WEESP.