CuBra
Inhoud Dierenpark
Inhoud Speciale Bijdragen
Home
CuBra rubriek van Nicole van Dijk

U kunt bijdragen

Klik hier om een e-mail te verzenden 

Geschiedenis van de firma C. Van Dijk & zonen

De firma C. van Dijk & Zonen bestond al bijna vijftig jaar toen zij het dierenpark kocht in 1946.

Al in de 19de eeuw was Cees van Dijk (geboren 1869) druk met het kweken en verhandelen van kanarievogels. Dit was toen nog een hobby die hij had naast zijn werk in de textielfabriek. Deze hobby nam veel tijd in beslag. Hij kweekte de vogels zelf en kocht en verkocht de kanaries om het gezinsbudget wat aan te vullen. In 1900 had hij het geluk een Brusselse vogelopkoper tegen te komen die hem de garantie gaf alle vogels die Cees bij elkaar kon vinden te willen opkopen. Dit gaf hem het laatste duwtje om zijn eigen vogelwinkel te openen. De eerste vogelwinkel annex magazijn had hij ingericht in een deel van zijn huiskamer in zijn woning aan de Houtstraat. Het hele gezin werkte mee in deze winkel.

De eerste zoon, Nico van Dijk, begon, zoals vele Tilburgse jongens in die tijd, op zijn 14de te werken in de textielfabrieken. Maar na werktijd was hij te vinden in de vogelwinkel. Ook het handelen zat deze jongen in het bloed en als 16-jarige struinde hij alle vogelmarkten af op zoek naar goede kanaries.

Ook de andere zonen gingen werken in de vogelbranche. Het ging goed met de vogelwinkel en Cees van Dijk zag kans om de grond achter de Houtstraat (waar nu de Bisschop Aelenstraat loopt, maar waar toen alleen weidegrond was) te kopen. De firma had plannen. Ze bouwde twee magazijnen in de Bisschop Aelenstraat. Eén magazijn was drie hoog en zat helemaal vol vogels. Het andere magazijn was kleiner en dat was bestemd voor de grotere dieren, zoals apen.

De broers van Dijk waren enthousiast en fantaseerden verder over een dierentuin in Tilburg op de grond van de firma aan de Bisschop Aelenstraat. Het zou een dierentuin naar Antwerps model moeten worden. Het ontwerp hadden ze al gereed, het wachten was op een vergunning van de gemeente.

Helaas, de gemeente Tilburg oordeelde dat de grond van de firma niet geschikt was voor een dierentuin. Daar was woningbouw gepland. Lang treurde de firma hier niet over. De hele familie ging door met de handel. De ondernemerszin in deze familie was groot. Cees senior en zijn zonen Nico, Cees junior en Christ werkten in de firma C. van Dijk. Een andere zoon, Jan, had een vogelkooienfabriek in de Stedekestraat. Toen de dierentuinplannen in het centrum van Tilburg (toen nog de rand van Tilburg) niet door konden gaan, besloot Harrie van Dijk zelf ergens anders een vogelpark op te zetten (vogelpark Animalie), en Cees (junior) van Dijk was inmiddels begonnen met  vogelhandel Ornissa in de Fabrieksstraat. Nico en Christ bleven in de firma. Uiteindelijk waren het Nico en Christ van Dijk die met hun energie, ondernemerszin en handelsgeest de firma C. van Dijk het grootste import- en exportbedrijf in exotische dieren ter wereld konden maken.

 

De ontmoeting met Gustav Stern

Nico van Dijk bezocht vanaf zijn 14de heel vaak vogelmarkten en vogelkopkoopdagen. Die laatst genoemde dagen werden vaak georganiseerd in cafe’s in Nederland, Belgie en Duitsland. Eind jaren 20 ontmoette Nico, Gustav Stern, een Duitse ‘vogelhandelaar’. De mannen sloten vriendschap en ontmoetten elkaar vaker tijdens deze dagen.

In de jaren 30 werd het voor Gustav steeds moeilijker in Duitsland (De familie Stern was joods). Hij wilde graag naar Amerika waar hij een broer had (Max Stern) die in New York een kleine dierenwinkel had opgezet.  Echter, Gustav had geen geld en geen papieren. Nico van Dijk hielp hem aan een plaatsbewijs voor de overtocht en zorgde voor de benodigde papieren. Eenmaal in Amerika bouwde hij samen met zijn broer, de vogelwinkel uit tot een groot vogelimperium. Zij verkochtten vogelkooien en vogelvoer en gaven daar de kanaries gratis bij. Binnen korte tijd maakten zij de kanarie heel populair in Amerika.

 

De broers Stern kweekten zelf kanaries, maar hadden ook heel veel verse aanwas nodig uit Europa. Vanaf de jaren 30 leverden de firma C. van Dijk tienduizenden kanaries per jaar aan de gebroeders Stern in Amerika.

 

 

Grotere dieren

Naast kanaries werd door de firma ook in andere, grotere, dieren gehandeld. Allerlei exotische vogels zoals flamingo’s en kraanvogels, maar ook lama’s, kamelen, apen en kat-achtigen. Tot 1946 heeft een groot deel van de handel zich afgespeeld in de Bisschop Aelenstraat. Op de foto’s zijn de panden rechts en links van de firma van Dijk. De auto’s in de straat waren de bedrijfswagens van de firma van Dijk. De foto’s zijn genomen in 1936.

 

Na de oorlog

Na de groeide de handel in apen. Veel apen waren in de jaren vijftig nodig om het medicijn tegen polio aan te maken. Christ van Dijk heeft in deze jaren de hele wereld afgereisd om deze handel binnen de firma gestalte te geven.