Joep Eijkens

Ook voor de Swing Mill is de Tilburgse kermis weer voorbij

De Swing Mill heb ik altijd één van de leukste attracties van de Tilburgse kermis gevonden. Het is een soort carrousel maar wel eentje waarbij je de snelheid van je eigen karretje kunt opvoeren tot naar men zegt liefst 80 kilometer per uur. En wel door aan een dik touw te trekken dat net zoals de voorkant van het karretje aan de roterende 'schijf' vast zit. Juist die combinatie van ronddraaien en zelf meesturen zorgt voor de sensatie en de pret. Als je een beetje handig bent met het touw verandert je karretje trouwens in een botsauto. En ook heel fijn is het als je van de kermisexploitant een extra duw krijgt, zodat alles nog meer gaat 'swingen'.

Dat laatste kun je ook Arjan Hofman en zijn levensgezellin Diana met plezier zien doen. De Enschedese kermisexploitanten staan al jaren met hun Swing Mill op de nostalgische kermis van Tilburg. De kleurige attractie – – overgenomen van vader Hofman – werd in 1947 gebouwd en telt tien ijzeren karretjes. Op de buitenkant daarvan zijn licht aandoenlijk geschilderde portretten aangebracht, onder anderen van Elvis, een padvinder en een Indiaan.

De karretjes van de Swing Mill waren al opgeborgen in een grote vrachtwagen toen ik afgelopen maandagmorgen (29 juli 2019) naar het afbreken van de kermis ging kijken – op zichzelf al een geweldige attractie, net zoals de opbouw trouwens. “Het is weer heel snel gegaan”, zegt Diana, terwijl ze even pauzeert met haar werk. “Ik vind het altijd zo moeilijk: je leert vrienden kennen en je moet weer vertrekken. Dat is overal zo, niet alleen hier in Tilburg.” Zelf is ze door Arjan in de kermiswereld terecht gekomen.

(Voor het vervolg van de tekst, lees verder onder de laatste foto).

(Vervolg van tekst).

Mooi is het om te zien hoe de attractie langzaam maar zeker uit elkaar gehaald en afgevoerd wordt. Het doet aan mecano speelgoed denken. Maar het materiaal weegt hier wel een stukje zwaarder. De metersgrote tentzeilen verdwijnen in grote zakken. Naast talloze ijzeren stangen en balken zijn er tal van houten vloerdelen te versjouwen. Ook de vele houtblokken en plankjes waarmee de hele attractie waterpas werd gemaakt moeten opgeruimd. En dan hebben we het nog niet over het motorische hart van de attractie.

Bij het klaren van de klus worden de exploitanten bijgestaan door een goedgemutste, hard werkende vijftiger of zestiger en zijn zoon. De vier zijn goed op elkaar ingespeeld en soms lijkt het ook letterlijk spelenderwijs te gaan. Hofman staat op zeker moment rechtop overeind op de nok van de uitgeklede tent, als betrof het een circusact. Af en toe helpen ook een paar vrienden een handje mee. Er wordt regelmatig gelachen en toch redelijk hard doorgewerkt. Zijn er zes uur mee gemoeid om de attractie kermisklaar te maken, voor het afbreken hebben ze maar vier uur nodig, wordt gezegd.

Tegen twaalven ga ik even kijken hoe ver ze zijn bij een paar andere attracties. Vooral de spookhuizen zijn altijd de moeite waard, vooral omdat je nu hun duistere binnenste kunt bekijken. De grote snoepkraam van de familie Duyts-Eckelboom (onder meer bekend om haar 'ouderwetse kermisstokken') staat erbij alsof hij compleet leeggeroofd is. Alleen de luchters hebben ze laten hangen. Nog volop werk aan de winkel, zou je zeggen.

Maar soms gaat het sneller dan verwacht. Zoals bij de Swing Mill. Als ik daar tegen kwart voor één terugkom, zijn ze net klaar met het inpakken. De deuren van de lange, grote vrachtauto kunnen dicht, de kassa op wielen wordt achter de auto gehangen, even de vuile handen wassen en dan is het tijd om te vertrekken. Maar eerst zeggen Diana en Arjan nog de vrienden en diverse collega's goedendag, al of niet met een omhelzing. Ze nemen de tijd – een mooi stel.

(De eerste en laatste foto werden gemaakt tijdens de kermis van 2017, de overige op 29 juli 2019).