Kubke Kladder
Uit 't klokhuis van Brabant 4
Nieuwe Tilburgsche Courant van 2 november 1929


Illustratie: Kees Koster; digitale bewerking van omslagtekening 'Terugblik op Tilburg' door Pierre van Beek (1994)

Uit 't Klokhuis van Brabant

Alles hier op de wèreld hee toch een end, behalve sesiesworst zô "de Tuter" zeggen, want die hee-t-er twee. Jè, wè zulde daor op afdingen!...

Zoo zit er bij ons de kermis ôk wir bekaant op, want 't is van aovend de liste dag. As ge 't allemol goed beschouwt beteekent 't toch eigenlijk niks in z'n eige; 'n hil jaor hebbe we d'r op ligge vlassen as 'n kend nor Sinterklaas, iedere Zondag trouw on den dubbeltjespot betolt en wanneer ge dan eindelijk on den gang kunt, dan is 't afgeloopen as ge pas 'n bietje op dreef begint te komen. 't Is wir frut bekaant. As t' aovend Sjarel de veldwachter ons uit "'t Engeltje" zet, dan gon we in den èrm nor huis, zingende van: as de kermis is gedaon zèn de cente nor de maon. 't Is 't liste plezier wè we hebben en dorrum zetten we'm dan nog mar 'ns goed deur.

Zingen meugde 'saovens bij ons gerust. Ge hoeft niet te bangen dè ge 'n preces zult krijge want de veldwaachter is ne meensch zooas ge'r gin dertien in 'n dozijn hed. Hij zal oe nog veul liever tien keer worschouwen dan oe eene keer opschrijve. Hij stao naa al veftien jaor bij ons mar ik durf wedde, dè-t-ie van z'n lève gin tien precessen gemokt hee. Dè wil dorrum nie zegge dè-t-ie 't nie kan.

Nè, hurre, hij kan 't vergimmes goed. Dè wit dieë vlegel van "de Vurhaai" wel, die vurrig jaor mee 'n zat gezicht bij "Mieke Tee" hil 't glaswerk op 't buffet mee 'ne stoel tot gruzelementen gejennist hee. Sjarel hee-t-er toen preces van gemokt en 'n goei hurre, want dieë lummel is er feftig daogen den bak vur ingevlogen. Zukke kerwaaikes zèn vur Sjarel aanders utzonderingen want ons meenschen zèn zô bedaord en kalm as 'n petentollie-lichtje vur 't Heilig Hartbild op 't hoekbenkske. Wordt er bij ons mee de kermis of aandere gelegenhejen is herrie geschupt dan zèn 't aaltij vremden, die de boel in 't honderd komen gooien; van ons eige volk zulde nie 't minste heuren, ten minste as ge nie te naaw speurt. Onder ons gezee en gezwege: er wordt 'ne stevige borrel of 'n goei glas bier gevat, we zingen wè, we daansen 'n bietje, we slèpen er zoo nawendan 'ns ééne deur... afijn, we maoke mee kermis zôveul plezier as we mar kunnen.

Wie 't langst leift hee toch alles! Naa snapte wel, dè den deeze of de geene per ongeluk wel 'ns zis borrels vat as ie wit dè-'t-ie er mar vijf hebben kan; dè zen meleuren en daor motte vur bidden.

Ge kunt toch zeker nie iedere keer as ge'r eene leeg hed op 't biljartbord mee krijt 'n stripke zetten! Lopte 's aovends bij 't nor huis gaon Sjarels 'ns tegen 't lijf en ie zee, dè-'t net lekt of ge nog al goed getuterd hed, dan zegde mar, dè ge krek oeë teen stotte tegen 'nen utstekenden kaai en 't is lang vur mekare. Zède getrouwd dan wordt dè netuurlijk 'n moeilijker geval mar d'r is toch ôk wel 'n mouw on te paassen. Ge brengt vur oe vernomste helft van oe trouwbuukske bij zo'n gelegenheid 'nen buil stroopmoppen of 'n paor kwatta's mee; dè is 'n veul beter remedie tegen onweer as 'nen bliksemafleijer: de bui drijft over zonder dè-ge't rommelen heurt! Dees utvinding is nie van m'n eige, dè motte nie denke, ik zij zelf nie eens getrouwd! Eer, die me nie toekomt, wil ik nie hebben ook, want ik zeg aaltij mar, ieder 't zijne en de kwaoje niks. De köster hee dees truuk utgedocht dus gift on de köster wè vur de köster is. Die is wèl getrouwd! Mee 'n dochter van Door de Vries en dè wit-ie-zelf ook, want ie hee twaalf gegooid hurre! Krimmeneel wen vrammes is dè! Net 'nen ijzervreter uit den tijd van Napoleon!... Mar 't is z'n eigen schuld. Ik heb 'm van te vurre genog geworschouwd omdè'k al te goed wies, dè alle drie Door z'n dochters gin haor op d'r taanden, zooas ze wel is zeggen, nee maar d'r pinnekesdraod op hôn. 't Gaaf allemol niks, ik kon 't 'm nie on z'n verstaand gebrocht krègen: hij mos en zô Anna's hebben. Naaw hij hee ze gekrege! En toen waren ze mee drieën blij: de köster, omdè-t-ie z'ne hartlap gewonnen hô, Anna omdè ze 'ne meensch hô en den awen Door zelf omdè't-ie eindelijk toch een van z'n dochters kwijt was. Dè valt op 'n dörp nie mee as ieder wit dè ge mar één sort hed, te weten: heel kwaoi! Wie 't bovenstonde gelezen hee zal naa wel gin mement mir on de deugdelijkheid van den köster z'n middel tweffelen. Mar apropo, ik krijg in de gaote dè'k zoo stillekesaon 'n aander meensch huishaawen op straot begien te brengen en dè meugde nie. Dorrum za'k nog 'ns wè van de kermis vertellen, waor we dees jaor iets heel bezunders mee belèfd hebben.

Den burgemister hee 'ne schoonen bak utgehold. Jao hij hee 't wel nie alleen gedaon, 't is ôk de schuld van den gementeraod mee, mar ge wit wel hoe dè op 'n dörp gao: as de burgemister wè vurstelt knikt de rest "Jao", glek 'nen engeltjes-offerblok in de kerk as ge 't 'ne cent gift. "Hij draait ze om z'ne pink", zô'n ze in Tilburg zeggen. Ons kermis is dees jaor vur den irsten keer "dreug gelee", dè wil zeggen, dè ge in de café's vur oe goeie centen eigenlijk gin drupke snevel zô't kunnen koopen. De köster was in den raod den eenigste die z'ne mond er tegen durfde open te trekken. Van den eene kaant valt dè te begrijpe, want hij hee-t-'m verduveld gère; en dan ten twidde: die thuis niks as leege briefkes meuge lezen, hebben op 'n aander de miste prots. Van den aander kaant vraogde oe eigen toch wir wel aaf, waordè-t-ie den moed vandaon holt, want tien tegen één, dè de pastoor 'm vandaog of mèrge 'ne gulden per week afzet.

Hij hô net zô goed niks kunnen zeggen. De burgemister keek z'n mennekes 'ns aon en 't veurstel wier "z.h.s. aangenomen" (1) stond er 's aanderendags in de kraant. Of 't veul geholpen hee, weet ik nie. Ik weet alleen dè de liefhebbers d'r drupke toch wel gekregen hebben want zegt dè-t-er van te veure 'ne flinke scheut in de flesch gehold is!... Vruger deejen z'm mee 't half of heel motje op, om wè in huis te hebben as ge volk kreegt of as ge 'ns 'nen aanderen smaok in oeë mond wô't hebben, mar naa zen ze van 'n heel kruikske niemer vies.

Tóch hee de burgemister mee hil z'n dreugleggerij nog veul pruvers lillijk zitten want 'n borreltje smokt thuis toch nie zô lekker as in 't café.

En naa is 't wel waor, dè-t-er op 'n zekere plots, die ik nie noemen maag, toch wel 'n borreltje getapt wier, mar dè was ôk nie wè ge noemt. Ge moest daor in de schuur gon zitten en heel stil zèn. Ge moogt nie eens hard praoten - lot staon zingen - want aanders hodde kaans, dè Sjarel 't heurde, en oe mee z'n groote haanden zóó de straot op zô gooien, dè ge hil de kermis ginne voet mir in 'n cafè kont zetten. Sjarel is 'ne heele goeie meensch, mar ie kan nie velen, dè-t-ie beduveld wordt. En gift 'm daor 'ns ongelijk in.

 

KUBKE KLADDER

 

(1) z.h.s. wil zeggen: zonder hard sputteren. - Kubke