Kubke Kladder
Uit 't klokhuis van Brabant 6
Nieuwe Tilburgsche Courant van 21 november 1929


Illustratie: Kees Koster; digitale bewerking van omslagtekening 'Terugblik op Tilburg' door Pierre van Beek (1994)

Uit 't Klokhuis van Brabant

De Twem bij Tilburg zal worren afgebroken want ze rendeert nie. 't Is dubbel zund omdè we naaw nooit niemer 'ns goed fietsen kunnen zien en op de twidde plots om de centen. Ik weet niemer precies wè ze gekost hee mar ik geleuf dè't zooiets van 'n aanderhalf honderduzend was. In den goeien tijd hè 'k er ôk nog 'n aondeeltje van gehad om dè g'r dan veur niks op mocht mar ik zij blij dè 'k 't mee nie zó heel veul verlies nog bijtijds van de haand hè kunnen doen.

Novvenaant we hier zo'n goeie baon hadden zèn er toch mar weinig goei fietsers gekwikt en toch net in de buurt van de baonen hedde ze zitten.

'n Paor Tilburgsche favorietjes zèn er gewist, waorvan ge gezee zót hebben: Dè wordt nog wel iets. Ik bedoel hier "de Paay" en Harrieke Jaansen, die op de Twem d'r irste blomboeketten binnenholden. 't Zèn de irste en de leste gewist. Ge heurt die luikes niemir vernoemen om de eenvoudige rejen dè ze 't fietsen er aon gegeven hebben. Behalve die twee was er toch nog ééne favoriet, die is blijven durzetten en waor we naaw eer mee in goan leggen: Jantje Pijnenburg.

'n Tèdje gelejen hebben z'm in Tilburg fistelijk ingehold. Dè is dees jaor de twidde keer al; irst omdè-t-ie kampioen van Nederlaand geworren was en naaw omdè-t-ie in Stuttgart gefietst hee as de duvel, die Geerte aachternao zaat. Hillemol gewonnen hee-t-ie 't nie, want Piet van Kempen kos ie nie hebben. Mar dè's ok gin wonder want dieë Piet is 'ne zisdaogen-renner in de wol geverfd, daor mot iedereen 't van afpikken. Zukke mannen fietsen net zó hard mee d'r verstaand as mee d'r beenen. Ze kennen precies 't klappen van de zweep; ze hebben, net as ge mee 'n geleerd woord zegt: routine in 't vak. En daor kunde ók mee winnen!

Van zisdaogen-wedstrijden hee Jantje netuurlijk nog nie veul keis gegeten, hoewel ge iemes die aachter den zisdaogen-koning twiddes wordt, toch niemer meugt wegbesemen.

En dè was nie meer geluk as kunst, kèkt mar 'ns nor den 144-menuten koppelwedstrijd in Brussel, daor was ie alwir twiddes, terwijl de aandere koppels sebiet één of meer ronden aachter waren. Ze stonden er daor in 't Bels van te kèken, want fietsers, die aanders 'n goei plots hebben in dees wedstrijden hôn verschillende ronden achterstaand, terwijl zo'n paor nuwelingen in 't vak net as Jantje en den Bras fietsen of ze d'r heele lèven nooit niks aanders gedaon hebben.

Neffen ons wont 'nen Bels, 'nen activist, die nao den oorlog gevlucht is. Hij leest aaltij nog Belze kraanten en nao vertelde-n-ie giesteren, dè daor in gedrukt stond, dè de jury bij 't vierde klassement nie goed uit d'r piepers gekeken hao. Dieë kraantenmeensch hao gezien dè hulliën Belzen Wouters mee 'n baanddikte vur Jantjes aonkwaam.

De jury, die niks aanders te doen hee as te kèken wie irst is, besliste echter dè Jantje gewonnen hao en dè kunde gerust geleuve, want ge hoeft nie te bangen dè ze in Brussel 'nen Hollander 'n overwinning kedoo geve.

Zoo kwaam 't dan dè Jantje en den Bras - al waren ze in 't geheel twiddes - toch de recordhawers van den 144-minuten koppelwedstrijd geworden zèn, omdè ze 't vierde klassement gewonnen hón.

Sommige kraanten saawelen dè Jantje in Brussel mee rijdt in den zisdaogschen, mar Artskes kraant hee gezee, dè-t-er vurloopig nog niks van waor is. En die is goed op de heugte van de sport!

We zullen dan mar is afwochten wè-t-ie in Keule kepot mokt!

As ge zó allemol prot over Brussel, Keulen enzevoor... dan vraogde oe eigen aaf wie hô naa ooit durven denke, dè ze in Tilburg nog nog zonne fietser zô'n krijgen, die van 't eene laand nor 't aander vliegt net of 't niks is.

En toch hee iemand 'ns ooit 'n vurspelling gedaon. 't Is al verschaaie jaor gelejen en dieë prefeet zal toen zelf wel nie geleufd hebben, dè z'n vurspelling zo'n groote worheid inhield.

't Gebeurde in Gool. Naa motte wete, dè 'k aaltij 'ne liefhebber van fietsen gewist zè. Toen de Twem nog "draaide" hè 'k nie veul wedstrijden overgeslaon.

Behalve de Twem was er toentertijd in Gool op den weg nor Poppel 'n klein twemmeke, dè wil zeggen 'n fietsbaontje van zaand.

's Avens nao zis uur as de fabrieken ut waren en 's Zaoterdagsmiddags kwamen hier de jongens ut 't volk, die d'r eige op 'n groote cementbaon nie thuis vuulden reesen.

's Zondags wieren er wedstrijden gehaawen, er wier gesprint en gekoppel-wedstrijd, dè de stukken er af vlogen. En 't was er veul schonder as op de Twem omdè hier echt gerejen wier om 't hardst en nie alleen om te prebeeren hoe ge naa 'ns 't irst over de endstreep kont vliegen en daorbij zó weinig meugelijk muug te zèn. Techniek was er onbekend, er bestond alleen vechtlust: ze fietsten d'r tong op d'r vistje vur 'n sigaor van zeuven centen. Wie de sterkste beenen en de biste longen hà won 't en 't publiek kreeg vur z'n kwartje wel vur twaalf stuivers plezier terug.

Ik vergeet dè bontje nie gemak omdè 't-er nog iets bezunders bij was. On den aachterkaant stromde 'n klein revierke, de Laai.

't Ongeluk wilde nogal is, dè de fietsers precies op dees punt de bocht ut vlogen as ze in d'r volle fuurie waren en dan kwaamen ze in 't waoter terecht.

Al waarde naa eigenlijk alleen veur de sport gekomen, mee zukke grappen moeste toch laachen.

Op de vergadering van "ondeelhaawers" is toen ooit 'n stem opgegaon om on die "zwempartijen" vur goed 'n end te maoken. Er wier toen vurgesteld pinnekesdraod langs de bocht te spannn. Dan konnen de fietsers daor inrijen; dè scheen beter te zèn as in 't waoter. Of 't vurstel er dur gekomen is weet ik nie... mar allé naa zè 'k van m'n sjapieter afgedwold.

Ik wao eigenlijk vertellen, dè Jantje Pijn op dè bontje ôk dikwels gerejen hee. 'ne Groote protsmaoker was ie nie, alleen as 't over fietsen gong dan sloeg z'n hart waogenwijd open. Ze laachten 'm wel is uit en bij zo'n gelegenheid hee-t-er 'ns iemand gezee - as ie dees leest zal ie 't z'n eigen nog wel herinneren - "Laachte gullie mar mee dè menneke, over ennigte jaoren laacht ie ons allemol uit!"

Dieë hô er gezicht op.

Dur z’n groot durzettingsvermeugen, zo taai as den biefstuk ut de moppentrommel van 't Stuiversblaoike, dè vort 'n dubbeltje kost, is Jantje 'ne goeie fietser geworden. Hij hee sterke been, en dè is noodig nie alleen om te fietsen, mar ook om de weelde van goed fietser zèn te kunnen draogen.

 

KUBKE KLADDER