Naarus


Brieven van 'n oud Tilburger

Geaachte Tilburgers

As ’t Zondags smèrgens nog stikdonker is, en ik lig nog fèn te knorre en te zaage, net of hil de boomzaogerij van in stoelefebriek op ons slaopkaomer stao, dan vuul ik ineens wè gekrabbel en gefriemel nève me. Daor trek ik me niks van aon, en ik snurk gewoon vort. Dan is ’t gemènlik nog wel èfkes stil, mar nie lang. Daornao wor ik aon m’n haor getrokke, en dan heur ik dè fèn stemmeke van ons Poeleke die nève me is gekrope. "Allee", zeese dan , "zède naa wakker? Vertelt dan is gaauw in vertesseltje". "Jao", zeg ik dan, "dè gaoter zoo mar nie, ik zè nog nie wakker, en ik heb nog niks van oe gehad en wè mot ik oe naa midden in de naacht vertellen? Van Stèrke Jan ; dè hekkoe al zoo dikkels verteld dèk ut zelf vergeten zè". "Dan van de zeven geitjes", fleemt ze. "Daor hèk nog noot nie van geheurd, wè was daormee?" "Dè witte goed, mar ge zuuket nie, vertelt dan mar van reus Oliegat". "Wè was dè vur inne vent? Die ken ik nie". "Dan van Hans en Grietje, vruut dan krègder in paor". Van èrremoei begien ik te lèste mar, en dan vertel ik alles averechts verkeerd, en dan wordt ze kaot, soms krèk innen douw of in por. "Wè kan ik daor nao aon doen dèk ut zoo precieskes nie mir weet, vertelde gij ut dan irst is aon mèn". "Neeë", zeese dan, "Gij zult vertellen. Vertelt dan mar van Strooispier en van Knaauwboon". Dan zèk zoo onderhaand wè wakker en dan begien ik dè schon vertessel van die drie mènnekes die saome gonke waandele; eenen heelen langen en dunne, die hiéte "Strooispier", de twidde in kort dik vuurrooi ventje die hiete "Kluitje vuur", en den derde was innen platte "Knaauwboon". Toense in end geloope han kwamen ze vur innen blauwsloot en daor kosse ze nie over. Te liste sproken ze aaf: Stroospier zò over de sloot gaon ligge en d'aander zon over z'n lèf loope; en dè wier gedaon. Zoo gaauw assie laag wipte Knaauwboon over dè lang lèf nor den overkaant en toen kwaam Kluitje vuur, mar die was bang en liep heel veurzichtig, en in de midden stond ie evekes stil, en toen braande de Strooispier deur, en viel mee Kluitje vuur in 't waoter, mee innen harden sssss. Knaauwboon zaag en heurde dè, en die mos zoo verschrikkeluk laache om dè geval, dèt ie himmaol ope barstte, en naoderhaand han alle knaauwboone vort zoo'n zwart lidteeken in deren baast van dè laache. En toen kwaam dieë kuus mee die lange vruut en blaosde 't vertesseltje uut. Deur dè vertesseltje zè'k naa vumèrge wir toe de conclusie gekome dè de tije toch veul veraanderd zèn. Vruuger speelde de knaauwboon in 't spulgoed innen vurnaome rol. As daor de tèd van was, hadde in groote burs om oewe nek, en dan was 't hil den dag, mitje steke. En as de tèd of de plots daor nie vur geschikt was, (as g'in de rijn most loope of 'swèls dègge nor school liept), was 't pik of pook raoien. In 't seizoen wier d'r haost gin woord aanders gezee. Zaagde in de verte innen kameraod, dan stùrmde ge mee in opgeheve vùst op 'm aaf, en in plots van goeie mèrge of deez of geen, kweekt um triomfantelik toe: "Pik of Pook?"

Zoo Pik en Pookte ge nog in endje vort toe dètter nog in paor bij kwaame en dan begos ut mitje steken. Hil wè knaauwboontjes verwisselden er van eigenèrn en 't was plezierig, goeiekoop, nuttig en gezellig. We waren er wekenlang zuut mee, en dùrom vraok oe: Wurrom kunne die jong van de tegesworrige tèd ok nie mir mee knaauwboone speule? Hoe koom ut dè dè ut de mode is gegaon? Zèn z'r tegesworrig te vurnaom veur, om langs de meet te ligge kruipe, en te spanne, en te mete? Of haole ze liever van alderhande broerdighei uit? God za't wete waor dè 't in plessant spul was, en méér dan één reeie hèk er veur, om diep te betreure dè dè spulleke nie mir gespuld wordt. Alles wè ge ze naa lot doen kost zis maol zoveul geld, en nog zèn z'er nie mee zuut te haauwe; en twiddes de practise kaant.

As dè naa nog in de mode was kos ik de jong ieder mee in stuk of vèf knaauwboone nor school jaoge, en as er dan den ambitie nog was, van vruuger, dan kwaampe ze om twaalf ure ielk mee in paor kilo knaawers thuis, en doar koste dan in dezen tèd mee in hil huishaauwe fèn van knaauwe. Veul is er veraanderd mar weinig verbeterd sens onze jonge tèd. De broerdighei is gegroeid en de schon spullekes afgeschaft, mar allèe, wè zulder aon doen? Stikum beruste.

Haauwdoe war.

NAARUS