CUBRA

INHOUD PIERRE VAN BEEK
HOME 
BRABANTS
KUNST
FOTOGRAFIE
TEKSTEN
AUTEURS
AUDIO
SPECIAAL

PRINT

Pierre van Beek - Heemkunde-artikelen

 redactie: Ben van de Pol

 

Jan Becx, stamvader van een heel oud Meijerijs geslacht

Het Nieuwsblad van het Zuiden - zaterdag 13 december 1975

 

Tot de zeer oude Meijerijse geslachten behoort dat van Becx (Beck), een naam, die nog altijd - ook in Tilburg - in een al of niet gewijzigde spelling voortleeft. In een vervolgartikel houdt J.A.J. Becx, zich nog eens met dit geslacht bezig in de jongste aflevering van "De Kleine Meijerij", het vlugschrift van de Heemkundekring en het Streekarchivariaat Oisterwijk, dat omvat de gemeenten Berkel-Enschot, Esch, Haaren, Helvoirt, Moergestel, Udenhout en Oisterwijk. Het geslacht in kwestie stamt uit Helmond. Althans daar staat in 1475 een Jan Beck als poorter genoteerd, die later trouwt met een meisje uit een voorname Helmondse familie. Deze Jan Beck is de stamvader van een geslacht, dat zich door vijf eeuwen heen (van 1475-1975) in de Meijerij heeft gehandhaafd.

Mede met het oog op dit jubileum heeft de auteur de Helmondse schepenprotocollen over het tijdvak van 1478-1535 met grote nauwgezetheid nagepluisd. De daarbij gevonden talrijke gegevens verschaffen - bezien tegen hun historische achtergrond - een verduidelijkt beeld over het leven van Jan Beck te Helmond. Daaruit blijkt o.a. dat Jan een vermogend en invloedrijk man moet zijn geweest, die meermalen ook als geldschieter optrad. Kern van het familiebezit vormden twee voorname huizingen aan de Veestraat te Helmond, waaraan een brouwerij en een ververij verbonden waren. Ook rond Helmond had Jan vele bezittingen. Hij vervulde ook openbare functies, o.a. die van schepen en ook als schout van Helmond. Het artikel brengt heel wat historisch exact gefundeerde gegevens, zeker in staat minstens de nieuwsgierigheid gaande te maken van hen, die momenteel nog de naam Becx voeren.

 

Enschotse toren

Dat Berkel-Enschot een fraai historisch monument bezit in de vrijstaande toren van de oude kerk weten we. Wanneer die toren en de daarbij eens behorende maar sinds lang verdwenen kerk gebouwd werden, is eigenlijk nooit nauwkeurig vastgesteld. Op vormtechnische gronden plaatst men de bouw wel rond 1400. J.J. Vugs houdt zich nog eens kort met dit monument bezig. Hij vond daartoe aanleiding omdat hij in het overigens zeer beperkte kerkarchief een charter aantrof van 3 maart 1463, volgens hetwelk de kerkmeesters van de prins-bisschop van Luik, Lodewijk de Bourbon, toestemming krijgen tot verkoop van kerkelijke goederen. Dit was nodig ten behoeve van de afbraak en uitbreiding van de kerk en de toren. Tevens werd toestemming verleend tot verplaatsing van de doopvont. De interpretatie van dit gegeven levert nogal moeilijkheden. De schrijver is echter van mening, dat de twee nog aanwezige klokken, beide uit 1445, er op wijzen, dat de toren toen reeds voltooid moet zijn geweest. Latere vondsten in de Oisterwijkse schepenprotocollen of in het Bossche protocol zouden over een en ander méér licht kunnen doen schijnen. De Latijnse tekst van het oude charter wordt bij het artikel afgedrukt.

Thilde Bruning komt nog eens terug op haar artikel in een vorige aflevering over een geschil tussen Philips van Bourgondië en vrouwe Johanna van der Leck over de heerlijkheid van Moergestel in het jaar 1437. Zij komt daartoe door een inmiddels ontdekte tekst in het archief van de Rekenkamers (Algemeen Rijksarchief Brussel), die de kwestie wat duidelijker maakt. De vondst vormt tevens een aanvulling op wat verteld wordt in de inleiding van de "Inventaris van het oud-rechterlijk archief van Moergestel".

 

Hervormde kerk

De interesse van W. de Bakker gaat dit maal weer uit naar de hervormde kerk van Oisterwijk. Hij weet te vertellen hoe daar de plaatsindeling was geregeld en houdt zich ook bezig met de waardevolle bezittingen van de gemeente zoals oude Statenbijbels met aantekeningen en ook interessante toebehoren voor het Avondmaal. Het belangrijkste stuk daarvan blijkt een zilveren Avondmaalbeker.

 

Foto's en tekeningen verluchten dit nummer van "De Kleine Meijerij". Zoals gebruikelijk zijn de artikelen vergezeld van vele bronvermeldingen zodat de specialisten weten waar ze terecht kunnen.

 

PIERRE VAN BEEK