BRAABANS

Brabant's Knipoog uit het Verleden 10
Wil van Pelt

Slot

• De weemoed slaat toe.

• Onze Lieve Heer laat het op z'n beloop.

• Het kerkhof, Janeke en de calvarieberg.

• 'T sneeuwt in Brabant.

• Het afscheid en de vervreemding.

• Wat er nog over is.

In dees leste hoofdstuk gaot de schrijver 'n bietje moejeluk doen. In 't Brabants sleept ie er van alles bij om de lezers 'n tikkeltje weemoedig te maoken. Verschillende goeie ouw mèènskes gaon 't ouwe Brabant verzinnebeelden. Wanneer dat ouwe Brabant naor de kloote gaot, laot de schrijver tegelijkertijd dees goei ouw mèènskes, zonder smerige ziektes unne waordigen dood sterven. D'n auteur laot in dit hoofdstuk Brabant gewoon ondersneeuwen. Dat ondersneeuwen doet de schrijver nie vor niks. Brabant is dan weg, dan ziedet niemer! In dit hoofdstuk gaot er gin nieuw figuur mir voorgesteld worre, da's niemer werd omdat de schrijver er meej gaot kappen. Hij heej nog wel efkes gedocht offie over 't Jalter meej zun mesjesterse broek nog iets zou gaon laote zeggen. Eerst hoorde ie dat 't unne mollevanger geworden was, daorna zudde gaon zeggen, dat 'r ene van de tillefoon was. Sommige mèènsen dochten dat ie paoter was geworre en wir aandere houwe vol, dat ie schoenmaoker is geworre in Bels. Ge wittet dan niemer en ge kunt 'r dan ok niemer van op aon! Het grotste gedeelte van dit hoofdstuk gaot over de schrijver zelf. Hij vindt dat da mag omdat ie dees boek zelf heej geschreven. Alwir heet de schrijver 'n schoon fietske opgeduikelt. Da mot in dees leste hoofdstuk nog gauw efkes uitgeperbeert worre.

Onze lieve Heer heej meej 't inrichten van 't bestaon nie zo nauw gekeken. 'N gedeelte van 't bestaon heet ie zo mar wa laoten lopen en nou zit da vol mee tragiek. Ok al doedded nog zo goed, op 't lest moette toch dood. En als de ouw mèènskes 'm wa benauwd aonroepen in 't leste stukske van d'r leven, heet ie er nog ginne erg in, dat ze wel gere naor zunne hemel willen, mar nog nie dood willen gaon. Vor da leste stukske had ie best iets beters kunne verzinne. Misschien had ie de ouw mèènskes gewoon wa zekerig'ed kunnen geven dazze in zunne hemel goed weg zouwe kome. Dan was't goed gewiest bij de ouw mèènskes, mar t'is nie in um opgekomme. Ze hebben hem van 't kruis afgebeden en ze hebben 'm onder druk gezet meej z'n moeder. Mar Onze Lieve Heer heet er gladweg nie aon gedocht. Misschien ad ie er ok ginne tijd vor om da vor eens en vor altij is goed te regelen. Het kan goed zijn, dat ie toen tussen 't gemieter van de goei en kwaoj engele terechte was gekome en dan stao zunne kop daor nie naor. Goei mèènse zouwe eigeluk nie dood meugen gaon. Eigenluk zouwe die stokoud moette worren om d'r goeie dinge deur te kunne geven aon 't jong volk. Op 't lest zouwe er dan allenig nog mar goeie mèènse bestaon.

Netuurluk zen d'r wir mèènsen die 't daor nie meej eens zijn. Die gaon dwars liggen en maoken 'n berekend sommeke. Daorna zegge ze dan heel zakeluk, 'de aauw moette plek maoke voor de jong, aanders krijde overbevolking en 't kan nie want d'r is gin plek genoeg vor ons allemaol.'

Der,..ziedde nou, da krijde nou meej al da medern gereken, zo worde nouw vernukt. De goei mèènse, die toevallig oud geworre zen krijgen zodoende vanuit dieje kaant te verstaon, dat er gin plek mir voor d'r is, of dazze mar dood wille gaon, da's 't beste. De miste aauw opa’s en opoe’s doen da dan mar want ze kunne ginne kaant mir uit. De wereld trekt niemer zoveul aon dees goei auwe mèènse. Agge op oewen ouwen dag van twee kaanten uit aonvoelt dagge 't mar moet bekijken, dan heddet ammaol al wel gezien. Daorom zitten de miste hil d’n dag in durre zurreg. Ze gaon ok niemer naor buite kijke als er meej zwaor gebrom, 'n vliegmesjien mar amperkes boven de mast kan blijven. Ok kuieren ze niemer naor de spoorbaon waor de machtige stoomlokemetieven meej 'n raozende vaort steeds sneller door 't laandschap denderen. De nieuwe weg van Tilburg en Breda is ok al klaor en in het kanaol vaoren grote schepe op unne moter. Het mot allemaol steeds vlugger en gejaogder. Neeje, de raodio hoeft ok niemer aon, alleen de berichten nog mar, ze willen liever un wijltje genieten van da soort stilte, die op unne mooie zomerse dag over de haai hangt. 'N werm bed, 'n goei degelukke plattebuis en 'n kussentje in durre zurreg, daor geven ze nog wel om mar dan heddet grotendils wel gehad. Buiten de stilte en 't bietje wa ze eten, wulle ze nie veul mir. De miste goei aauw mèènse zen moei, doodmoei... Ze hebbe nog mar 'n bietje fut om deur te gaon en sommige zitten al te wachten op ’t versterreven.

Ge zugget ok altij zien, as er tegen het end van Jannewarie ene durft te gaon, gaon er altijd zo'n stuk of vier vijf meer en ze weten 't van mekare!!. Ze zullen de nieuwe tijd niemer meej gaon maoken, ze hebbe d’n aonzet daorvan gezien en ze snappen nie waorom da gejakker ammel zo perse nodig is. Vruuger, asse veul te doen hadd’n of veul achterstonden meej d'r wèèrek, dochten ze altijd bij d'r eige, 'morrege komt er wir unne aandere dag.' Dan mar unne dag wa wijd in m'n achterwèèrek, das ok nie zo erg.'

Wanneer ter zo'n stuk of vijf zes goei mèènse in ene winter 't vor gezien houwe, worre de achtergebleven zonen en dochters die al in de feftig zijn, toch 'n bietje zenuwachtig omda tie nou aon de beurt zijn. Dees begraofenisgangers voelen de kaauwe wend al aon d'r knoken en ok van sneeuw zen ze niemer zo kepot. Den grotsten drift hebben zal aachter de rug en verschaajende veftigers verliezen al heel langzaom d'r interesse in de wereld. Sommige zijn nou in ene keer d'n oudste van de femilie geworre en nou staot er niemand mir tussen d'n dood in. D'r zit nou alleen nog 'n gat naor d'n dood toe.

In z'n wèèrekplaots beiteld Bartje meej z'n scherrepe beitels het zwaore eiken kruis. Hij maokt schoone grote klaover vormen aon de drie kopse kaanten. Ge kun 't zien op 't kerkhof, daor staon al zo'n stuk of vier nieuwe gebeitelde kruizen van Bartjes haand. Onderaon, tegen de grond staot 'n marmeren plaotje meej de naomen en het jaortal 1930 waarin ze gesturreven zijn.

Mar nou sneeuwt 't en stillekes aon worre de kruizen toegedekt. De graven gaon d'r eige al aftekenen, ze komen te liggen onder unne dikke donsdeken van verse sneeuw. Achteraon, aon d'n achterkant van de calvarieberg meej erboven het hoge zware kruis, scharrelt Jaoneke nog wa rond. Hier, uit het zicht van de kerkhofgangers, toegedekt door de calvarieberg heej de kleine kromgegroeide grafdelver onder 'n gemetseld tongewelf z'n eigen schemerige plekske. Hier heej Jaoneke z'n balken staon en wat plaanken die als vlonderke dienen zodat de pastoor meej zunne wijwaoterkwast goed bij de kiest kan komen. Aon iedere kaant neffe de dodskiest legt Jaoneke ok altijd 'n plaank zodat de grafkuil netjes afgedekt is. Jaoneke vindt da beter as het volk op 'n begrafenis nie meejpersaant in unne grafkuil kan kijken. De mèènsen zouwen er alleen mar vrimde gedachtes van gaon krijgen agge in zo'n diep gat kekt. Neven het ladderke om uit 't gat te komen staot de zwart geschilderde lijkbaor en z'n steekbatske. Ge kunt zien da Jaoneke z'n spullen goed onderhoudt. Elke keer voordat ie aon unne nieuwe kuil begint, scherpt ie meej zunne groffe wetsteen z'n batske en as 't wèèrek gedaon is, gaot ie meej unne zwezerik over het glimmende metaol. Z'n balken en planken zet ie zo neer dat ze goed kunnen drogen as ze nat geregend zijn. Mar vandaog hoeft dat allemaol niemer gebruikt te worden. Z'n spullen staon klaor en as er iets gebeurd kan ie ze zo pakken. Meej z'n kromme knoestige vingerkes draait Jaoneke de petrolielaamp naor beneden en hij kekt nog 'ns unne keer ofdat ie wel uit is. Zachtjes sluit Jaoneke de donkergroene deur van z'n onderkomen. Jaoneke gaot op huis aon, hij is ongedurig, hij voelt iets aonkomen mar hij wit nie wa. Op het breje middenpad dat naor de poort van het kerkhof leidt probeert ie d'r achter te komen waor da gevoel vandaon komt. 'Misschien ligget aon het weer',denkt Jaoneke. 'Ti's nou midden op d'n dag en het is al bekaant donker. 'T sneeuwt 'n bietje en d'r hangt nog veul meer in de lucht. 'D'r valt nie te wèèreken bij vorst of sneeuw, daorom moet Anneke die slecht ligt, het mar volhouwen tot 't voorjaor', denkt Jaoneke. En Anneke doet dat ok. Anneke heej heel d'r leven al rekening gehouden meej aandere mèènsen. Toen Anneke in 't vroege voorjaor d'r einde aon voelde komen, vroeg ze aon z'n dochters 'ofda z'r alvast mar wilden wassen en nie te wachten tot na durren dood.' Ze wies dat 't kwaoi wèèrek was om unne dooie te wassen, omda ze da zelf ok meejgemaokt had.

Z'n eigen schrap zettend douwt Jaoneke de zwaore gietijzeren poort van 't kerkhof dicht. De hengsels van de poort knersen niet, neeje, Jaoneke zurgt goed voor z'n spullen, hij heej liefde vor z'n vak. Mar toch, vandaog voelt Jaoneke z’n eigen nie zo goed, hij voelt iets aonkomen wat ie nie aonkan. Misschien ligt da ok wel erregens aanders aon, ge wit da mar nie. Jaoneke is pas halverwege op huis aon en hij stikt al van d'n èèremoei, zun voeten zijn zeiknat. Daorom legt ie mar efkes aon bij Sjefkes en z'n Kee om z'n eige wa te wèèreme. Hij mot dan wel efkes van de pad af omdat Sjefke achter de mast zit te wonen. Jaoneke ruukt de prikkelende geur al van verbrand dennenhout da tussen de zwaor besneeuwde bomen bleft hangen. 'Sjefke is dus flink aon 't stoken' denkt ie, 'die is flink z'n best aon 't doen meej dees slecht weer. As Jaoneke net vorbij d'n bocht van 't holle weggeske is, staot ie in ene keer vor Sjefkes gedoetje. Hij klottert naor het achterdeurke mar hij hoeft niemer te kloppen. Kee doet al open want ze heej t'm al aon zien komen. 'Och godde godde god, kom gauw binne, kek toch 's aon, wa zieder toch uit.' Doe gauwkes oewe jas uit en ga bij plattebuis zitten. Legt oew voete d'r mar bovenop, das lekker wèèrem. Munne lieve god nog aon toe toch, wa gaodde toch doen buitte, 't is gin weer veur unne cristenmèèns. Ik zal gauwkes wa koffie zette, da lustte tog zeker wel'? Al permeterend schokkelt Kee meej de koffiemeule op durre schoot, d'r sevooi nog efkes goed. Ze zit dan wa makkelukker. Sjefke moet de goei kommekes klaor zette, 'jao', zegt Kee om d'r gecommedeer aon Sjefkes uit te legge, 'ik heb 't de leste tijd zo in m'n heupe eej, 't gaod ammaol truguit, ik kan amperkes nog omhoog komme ak efkes op mun hukkes heb gezete, 't is verslete wèèrek, ge kunt 'r niemer zo goed meej uit de voeten.' Sjefke vind da hullie Kee efkes durre bebbel moet houwe. Ge mot Jaoneke toch effe rust geve om op asem te kunne komen? Wat onozel zeet ie, 'meej oewe bebbel bende aanders toch flink veuruitgegaon, da komt daor goed overeen meej uit.' Op zukke mementen kon Kee 'm bij wijze van spreken, goed de nek omdraajen. Altij had ie z'n antwoord klaor, vooral as ter iemand bij zaat. Ze kon da niet goed hebben en daorom zeej ze, 'ge mot da zegge as ik op oewe rug mot kretse, dan oef ik nie te stoppe, dan mot ik ok mar deurgaon. Sjefke schrikt 'n bietje van da nijig antwoord, zo had ie 't nie bedoeld mar hij gunt z'n eige ginne tijd om dat allemaol wir is opnieuw uit te gaon legge. Om ervan af te zijn zeet ie, 'Da's waor, ik zal 't niemer zegge.' 'T'is zonne aorige mèèns eej', ging Kee tege Jaoneke verder, 'ak op zunne rug mot kretse as ie jeuk heej, krijgt ie steeds meer jeuk. Op het lest jukt dan heel zunne rug. Hij zit er dan net bij as unne hond, die gère geschurkt wul worre.' 'Ja ja', zeej Jaoneke, 'ik zie wel daggum goed verwend, hij heegget zomar goed bij jouw Keeke.' 'Och jao', zeej Keeke, slecht em ik 't nie ga'd bij 'm, 'n klap valt overal wel 'ns, mar hij heej toch altijd goed gezurgd voor 'n goei weekgeld.' 'Kik', zeej Sjefke en onderwijl keek ie heel onnozel z'n Kee aon, 'kik, d'r zijn drie dingen nodig vor 'n goei huweluk. Da's 'n groot weekgeld, klein kachelhout en dan was er nog iets in de bedstee en ge moes oew broek uitdoen,..... mar wat da nou precies was ben'k allang vergeten. Peinzend zeet ie, 'das ammaol ok al zo lang gelejen.' Kee'ke plofte bekaant, 'is da nou het enigste waor gij aon kunt denke, vullik, is dat 't enigste wagge in oewen kop he't.' Mar Sjefke hoorde da niemer, hij zat zo te hikken en te lachen meej z'n eigen verzinsel dagge wel meej moes doen.

Stillekes aon wil de schrijver afscheid gaon neme van 't aauwe Brabant, alleen,... hoe doedde da? Hoe nimde nou afscheid van 'n schoon laandschap? Hoe nimde afscheid van z'n heldere beken, van de schoon vennekes en de groote peerse haaivelden? Hoe moet da nou as ze overal pinnekesdraad spannen en bordjes neerzetten meej 'verboden toegang'. Hoe doedde da as ge straks veur de leste houtwal staot? Wa doedde, as de maaikevers en de mulders d'r niemer zijn? Hoe gaodde'r meej om as ge boom na boom 'n heel bos ziet verdwijnen omdat da iemand nodig vindt. Hoe nimde nou afscheid van de goeie mèènsen die da laandschap bevolkten? Hoe gaodde om meej da schoon dialect, da z'n eigen nog steeds onder dat algemeen beschaofde Nederlands uitvrukt? De beschaofde Neerlandica uit dieje tijd hebben nog gin eens opgeschreven hoe dat da dialect geschreven diende te worre! Ze vonden da dialect ammaol mar niks. Nou is ons schoon taol aongetast dur 't algemeen beschaofde Nederlands. Moette da dan ammel mar vergeette! Moette mar vergeette dagge heel d'n dag in de bossen rond kon struinen! Hoe wulde nou nog rond gaon struinen, moet da dan vor altijd mar in die hoge winkelstraoten of tussen de moderne kazernewoningen in? Bij iedereen konde achterom binnelopen en ge waart altijd welkom omdat de mèènsen tijd zat hadden. Hoe nimde daor nou afscheid van, gaot da eigenlijk wel? Ge wit geeneens nie ofda da wel kan!

'T sneeuwt,.... 't sneeuwt',... zo roepen de juichende kender in Boekel naor d'r kameraojkes. Vlug schieten zin d'r klomkes omda ze daor op unne glijbaon meej gaon slibberen. 'T sneeuwt!....'T sneeuwt!.... In Zundert zijn de diepe bronzen tonen van Nellekes rouwklokken amper te horen, ze worre gesmoord in 'n zwaore deken van sneeuw. 'T sneeuwt,....'t sneeuwt en hij bleft ligge, in Reuzel gaon de kender joelend achter de pestoor aon om meej unne goeie gemikte sneeuwbal zunne hoed af te goojen. 'T sneeuwt,...grote vlokken dwarrelen neer op het kleine rieten dakske van tante Anneke uit Ballekum. Ze leed in de bedstee en hoest zwaor. Ze heej de griep te pakken mar ze wil nog twee en taggetig worre, ze zal toch ok nie doodgaon,....? 'T sneeuwt!.... In Teteringen doet d’n ouwe Jan alvast de blinden toe. Z'n petrolielamp wordt aongestoken en in het schijnsel van 't flakkerend licht gaot ie in zunne zurreg zitte luisteren naor de berichten. 'T doet ammel zo aorig buiten!.... Hij is nog nie aan versterreve toe!.

'T sneeuwt,... 't sneeuwt in Brabant, z'n schoon laandschap komt in de donkere nacht onder 'n dikke laog meej sneeuw te liggen. Na eeuwen is in dees nacht 't ouwe Brabant stervende,.....het wacht alleen nog op z'n ....dodskleed. Pas laot in de nacht is z'n lijkgewaod klaor,...... Hanneke maon licht in de naonacht fel op en gift aon 't verse dodskleed nog unne zachte goedmoedige gloed meej. Het is overal doodstil,... het volk slaopt, alleen unne enkele inziejeur van de provinciaole staotte heet in de gaten wat er gaonde is. 'T ouwe Brabant is te verstaon gegeven,.. dat er gin plaots mir is,.. 't laandschap verzet z'n eige nie,... t'is doodstil onder de zachte dikke sneeuwlaog,.. t'is bekaant gedaon.

'T'is gedaon',....in de naonacht,.... d'r is niks mir aon te doen,... niemand heej wat in de gaoten. Heel onnozel ist gegaon, en zo stil! Niemand deed iets, ....kon iets doen!

Verwonderd kunde dan kijken naor de kinderen die d'n aandere dag wir gewoon naor school gaon, net ofdatter niks gebeurd is. In de stad komt het leven op gang. Verbijsterd ziedde dasse de sneeuw opruimen en de tram rijd gewoon deur! De fabrieksfluiten gillen dagge aon de gang moet. Niks gin stilte meer, nie efkes wachten om er aon te denken watter gebeurd is en watter gaot veraanderen!

Gin schoon verzonnen verhaolen mir van Sooikes. Verhaolenvertellers gaon uit de tijd sukkelen. s'Zondagsmorregens ginne krentemik meej botter meer as ge oew thuis gaot bezoeken. Ge he't er ginne tijd mir vor. Ginne rooje geranium mir vor de raamke’s neer zetten as ge 'n huwbare dochter he't, da wèèrekt niemer. Ge dient ok ginne hof mir te hebben meej bonen en sjalotten. Neeje,.. da moet 'n grasveld zijn en ge dient da rondom rap af te zetten meej coniferen. Dan weten de aandere mèènsen dat da van jou is. Gin platte buis mir waor ge meej z'n allen op de stormachtige herfstavonden rond kon gaon zitten. Probeert dat is bij unne moderne radiator meej unne ingebouwde termostaot! Ok gin verhalen mir verzinnen want anders is de tilleviesie niemer te volgen. Ginne kuus mir om vet te mesten vor de winter. Gin geklepper mir van kinderklompkes over de kaaienwegen, da gaot verdwijnen. De schoone bossen zijn nie te vervangen, ze gaon ok verdwijnen. Misschient zen we over dertig jaor al tevrejen meej vijf bessemstelen die in de grond staon. We gaon da dan un bos noemen omdat un kinderhaand nou eenmaol gauw gevuld is.

Lang heej de schrijver daor over getobt en hij zaag da we meej z'n allen in 'n soortement van kultuurversnelling terechte gekomen waren. Prompt geraokte ie in de nostalgie en d’n heimwee omdat da allemaol zo vlug ging. In 'n half mèènsenleven is Brabant naor de kloten gegaon en da was veuls te vlug. Voorbij dees nostalgie, agge dat al g'ad het, komde meej oew gemoed erreges aanders terechte da heel vremd aondoet. Ge raokt dan vervremd van oew omgeving, van oew wèèrek en van de mèènsen. Hil de wereld doet dan vremd aon. Op het lest zit dan gadverdimme achter oew raomke te koekeloeren naor 'n komplete vremde wereld en ge twijfelt er aon, ofdagge d'r nog wel in past. De schrijver is dan 'n bietje weemoedig omdat 't zo schoon kon zijn as we meej z'n allen wouwen dat 't laandschap bleef zoals het was.

Ge zugget wir zien! D'r zijn wir lezers bij, die d'r eige dur tegenaon gaon bemoeie!. Die gaon bij d'r eige denke, ge hed un schoon afwijking te pakken menneke, un goei poeierke meej wa fietemiene zal wel hellepe. Mar goei poeierke of nie, d'r mot iets aanders op gevonden worre, op dees manier ontkomde nie aon de vervremding. Daorom gaot de schrijver 't mederne Brabant mar is opnieuw bekijken of datter niks mir van vruuger overgebleven is. Hij heet daorvoor 'n medern sportfietske opgeduikeld meej knijpremmen en acht versnellingen. Vanaf Tilburg zal ie d'n aauwe weg naor Breda mar 'ns afrije. Hij zal dan de bossen zien tussen de Rijen, Oosterhout en Breda. 'T zal 'm misschien goed doen. As 't goed gaot, kan ie nog naor de Galderse hei en Strijbeek gaon. Over Kaom en Riel kan ie dan trug naor Tilburg en op unne zonnige dag in Junie is de schrijver al om nege ure op de plek waor d'n aauwe dieretuin in Tilburg heej gestaon.

'T zijn schoon cemente fietspaoje, daor nie van mar,..dur die teernaoje tusse die cemente plaoten in, gaot oew kont op zo'n smal sportzaoltje op 't lest goed zeer doen. Ge denkt dan bij oew eige, ha'k nou m'n aauw zweefzaol nog mar, dan digget nie zo'n zeer. Mar de schrijver gaot 't volhouwe tot de cafetaoria 'het vliegveld.' Daor hoefde van te voren nie te bespreken of op te tillefoneren want ze zijn altijd thuis. Assie daor aongekomen is, mot ie nog naor d’n overkant van de weg omdat ie daor 'n botterammeke meej gebakken lever wil gaon eten. Mar dat oversteken ga zomar nie. Grote vrachtwages meej aonhangers en snelle oto's maoken dat oversteken bekaant niemer mogeluk. Eigeluk moeste aon d'n aandere kant van de weg geboren zijn om daor vlot te kunnen komen, da was beter gewiest. Mar da botterammeke meej gebakken lever lokt, daorom laot de schrijver 't raozend geworre verkeer mar efkes betije totdat ie op z'n gemak over kan steken.

Op het kleine terraske hoefde nie lang te wachten. 'N schoon jonge meid nimt vlot oew bestelling op en voor dagge d'r erg in he't, hedde al koffie. Die schoon jonge meid meej zwarte haor, doet de schrijver aon Mientjes denken uit 'd'n achteraf'. 'T was 'n schoon kend meej dezelfde kleur haor. Mistal zaten d'r in die kriekzwarte haor twee pèèrdestertjes meej vuurrooje strikke. Om d'r nuske had ze 'n paor sproetjes en in d'r donkere oogskes had ze kleine vriendelukke pretlichjes. De schrijver had er veul sjans meej. Hij wit nie wa' datter van da kend geworre is. Dikkels heet ie nog aon Mientje, z'n jeugdliefde gedocht,... 't ze'n schoon herinneringen.

Onderwijl is de gebakken lever meej 'n botterammeke al gebrocht. D'r ligge nog wa ringeskes gebakken juin bij, die krijder dan vor niks bij. Zoals de lezers al wel in de gaoten hadden, was de schrijver bekaant al wir in de nostalgie en d'n heimwee terechte gekomen. De schrijver moet dat ok nie doen, hij moet nie meej 'n lege maog en 'n zere kont gaon zitten denke aon vruuger. De nostalgie pakt oe dan op oew konditie. Ge mot bij de tijd blijve en ge kunt de nostalgie veul beter aon meej 'n volle maog. Ge ziet de nostalgie dan heel aanders en ge geraokt dan nie in unne vervremde wereld waor ge stilekesaon en heel onnozel in weg kunt sukkelen. Zo moette da doen, eerst goed eten en dan pas gaon kijken hoew 't ter veurstaot. Netuurluk zijn d'r wir oplettende lezers die expres gaon zegge, 'wa wasser nou 't irste? Was da de nostalgie en d’n heimwee, of was 't dieje vervreemde omgeving waor de schrijver 't over heej gehad.' D’n auteur wit dat expres nie, niemand wit da, tis nog nie uitgezocht!! D’n auteur houwet voorlopig mar op 't irste, da doet ie voortaon dan wel meej un volle maog.

De vrachtwagesjofeurs die hier aonlegge ziedde dan as mederne voerlui en ze hebben ok nog dezelfde streken bij d'r. As ze 't kunne, kruipen ze gauw veur, da was vruuger in't karspoor al zo. Ginne ene flikker zijn ze veraandert. Hier, in dees contrijen heej Dreke nog rondgedokkeld meej z'n laojenkiest en zunne antenne tegen d'n bliksem. Netuurluk, Dreke is al lang uit de tijd mar,...ge kunt nog volop elestiek kopen om oew broek ommoog te houwe. Ok stopwol, scheermeskes, haorkammekes en kralesnoerkes. Soms vinde, agge goed zoekt, nog wel 'n winkeltje meej aauwverwetse rollekes pruimtebak, alleen,... schoenspijkerkes zijn er nie zoveul mir. Mar 't wordt dan wir goedgemaokt omdagge zo af en toe nog wel 'ns unne gulden vindt. Soms worden er ok nog kromme spijkers rechtgeslaon omdagge d'r 'n paor te kort komt en omdat 't dan te wijd is om naor de winkel te gaon.

De schrijver heej zunne roete nie afgemaokt, z'n kont deej goed zeer en hij miste z'n aauw leere zweefzaol. Daorom issie meej z'n sportfietske mar gauw neve de cafetaria af naor Gilz op aon gegaon. Vandaor uit, kos ie langs de waoterleiding wir naor Tilburg toe.

Onderwijl docht ie nog aon de aauw goei mèènse die tie gekend heej, ginne ene deed er gewichtig, da's in deze tijd wel efkes aanders. Sommige hebben veul op 'm gepassen. Hij moog er vuurke van stoken om 't freette vor de kuus klaor te maken. Assie zunne stok wou versieren, moog ie efkes 'n mes draoge. De aauw mèènskes hebbe 'm gewaorschuwd dat ie gin vergiftigde ballekes uit de bomen moog plukken om z'op te eten, alleen wilde krenten en krieken waren nie vergiftig. In al die rooie en blauwe ballekes hebben z'm goed wegwijs gemaokt zodat ie z'n eige nie kon vergissen. Ok kreeg ie wa zout meej om unne schone lijster te vangen. Da zout moes dan op zunne stert gelegd worre, dan kon ie niemer wegvliegen. Het verschil tussen broeiende vogeltjes en d'aandere hebbe z'm ok geleerd. Asse jong hadde, konde 't zien aon de verkes op dur borst. As die in de frut zaten, had ie erreges jong ligge die verzurgt moesse worre. Hij heej geleerd hoe dagge unne vlieger moes plakken meej unne gekokte èèrepel. Ok hebbe z'm 'n schoon taol geleerd meej veul meer betekenissen dan da algemeen beschaofde Nederlands. Assie thuis is praot de schrijvert gewoon z'n dialect nog, zodoende is ie tweetalig. Da's ammel schoon, mar 't ouwe Brabant is vorbij, das gedaon, ge kunt 'r alleen nog mar 'n bietje over fileseferen ofda da nou perse op dees manier moes.

Die kleine stukskes 'achteraf' in Brabant vroegen volop om de verwondering en verukking van kinderogen. Da's 'n goei iets omdat de wereld moet lokken naor de kinderen. Ge kunt ze nie op unne kaolslag van beton en asfalt zetten waor ze meej d'r verwondering niks kunnen beginnen. Natuurlijk, in 'd'n achteraf' ging de verwondering d'r na 'n tedje ok wel af mar de verukking bleef. Die moette ok nie kwijt raken want aanders blijft er mar verrekte weinig mir over. Nog steeds voelt de schrijver z'n eige aongetrokken naor die kleine plekskes. Ze zijn 'r bekaant niemer mar wat maokt da uit. Tenslotte was Peerke, een van de leste Brabanders ok niet weemoedig! Mar soms, heel soms hoort de schrijver da smeuige taoltje nog wel 'ns. Wanneer ge in de rij staot voor 't postkantoor of ge moet ergens aanders op oew beurt wachten, moette mar 'ns goed luisteren. De schrijver moet dan eventjes glimlachen omdat ie dat herkent, hij hoort dat gère. Het is dan net ofdat ie wir efkes thuis is. Hij denkt dan bij z'n eigen, 'da's er nog eentje, die 't tegen regeur van de rationaliteit in, lang volhoudt.' Als zo'n klein manneke of vrouwke dan wir verdwijnt in de massa van twee miljoen Brabantse mèènsen, mompeld ie nog zachtjes de ouwe Brabantse groet, "houdoe eej". Dat betekent, "houwd oe goed", ok in deze tijd.

EINDE