BRAABANS

Brabant's Knipoog uit het Verleden
Wil van Pelt

Inleiding

Dit boekske is geschreven ter nagedachtenis aan de goeie mensen in 't schone Brabantse landschap. Dees mensen hebben op een of ander manier van d`r landschap gehouden. Het boekske is ook geschreven om dees kleine gebogen mèènskes die 't landschap bevolkten, nooit niemer te vergeten. 'N soort voorouder verering dus. De schrijver gelooft nie dat dees boekske een kulturele bijdrage levert aan dat Brabant, alleen hij probeert d'n aard van de mèènskes te vangen. Dees mèènskes waren niet beter of slechter dan de andere maar ze hebben in ieder geval veel erremoei geleden en zodoende het landschap kunnen bewaren. Ook hebben ze 't ouwe Brabant door de eeuwen heen overeind gehouden door maar niet weg te trekken tijdens de vele bezettingen. Ze dochten zeker, ' Da waait wel over.' Dat was in ieder geval 'n verdienste en dat kan niet van iedereen gezegd worden. De schrijver doet ook een poging om de tijd te vangen en dat is nogal moeilijk. Ge prakkezeert alsmaar hoe dat 't geweest is aan de hand van 'n paar simpele feiten. Daar moet dan 'n gevoel en houding bij geschreven worden en dan is 't in ene keer niemer verantwoord. In z'n kleine onderzoek raakte de schrijver keer op keer in 'n toestand, waarin ie de geuren, de taal en de opvattingen van de tijd meemaakte. Dat zijn van die toestanden zoals gejagen zijn of verliefd worden. Ook 'n beetje triestig of uitbundig. Al met al ginne wetenschap dus, maar de verhalen kloppen tenaastebij. Op deze oneigenlijke manier is dit boekske er gekomen.

Schijnbaar heeft deze ouwe bevolking er geen goed aan gedaan om het landschap zo lang te bewaren voor d'r nageslacht. Niks zou er meer goed zijn omdat het gewin voorrang kreeg boven alle andere dingen. Te snel is het landschap veranderd en d'r was geen tijd om de goeie dingen te bewaren. In een half mensenleven is Brabant met z'n bevolking van van 't ene uiterste naar het andere gegaan. Terwijl de ouwe mèènskes kalmkes in d'n berm nog wat konijnenvoer plukken, jagen d'r zonen die in het leger zitten, met straalmotoren en supersonisch geweld naar de hoogste luchtlagen. De studenten in de kultuurfilosofie hoeven dus niemer ver weg te reizen om kultuurschokken of generatiekloven te ontdekken en dat is mooi meegenomen. Misschien is het goed dat Brabant zo snel is meegegaan met de tijd. Ge weet dat niet. Maar het kan ook zijn, dat Brabant z'n eigen met datzelfde supersonisch geweld van d'n ene naar d'n andere armoede heeft gejagen. Over d'n aanzet naar deze veranderingen gaat dit boekske ook. Dat meegaan in de tijd is een goei iets, alleen, de verinnewasie van 't landschap is eeuwige zonde!