|
Sanctus Odulphus - door J. Rietveld
<
Terug naar Manuscriptum Audomarense 775
Illustraties bij het
Manuscriptum Audomarense 775
|
In de jaren 1909 - 1953 gaf Frans Siemer aan het Sint-Odulphuslyceum
les in aardrijkskunde en Duits. Daarnaast was hij een belangrijke
figuur in het Brabantse culturele leven van die dagen. Hij dichtte,
schreef veel in periodieken en verstond ook de kunst van het
beeldhouwen. Uit een kloeke stam hieuw hij dit beeld van Sint
Odulphus, vooral herkenbaar aan de appel, waarbij boek en bonnet
niet ontbreken.
Het beeld is eigendom van het Sint-Odulphuslyceum.
In Tilburg, vlak bij de Oliemeulen is het “Siemerpad”naar hem
genoemd, dichtbij de plaats waar hij woonde.
< Terug naar
Manuscriptum Audomarense 775 |
|
Karel’s zoon en opvolger Ludovvicus (Lodewijk de
Vrome) laat de wereld ook weten dat hij IMP AUG is, compleet met
bladerkrans, als de Romeinse Keizers. Sommige van zijn munten hebben
aan ommezijde ook de tekst Christiana Religio, maar deze draagt de
naam van de plaats (één van een stuk of 75) waar de munt geslagen
is: Quentovicus, aan de kust bij Duinkerken.
Interessant is de blik op het nietige scheepje,
waarmee toentertijd de zee bevaren werd.
< Terug naar
Manuscriptum Audomarense 775 |
|
<< Blijkens het opschrift stelt dit beeld Odulphus voor.
Waarschijnlijk wil de beeldhouwer de jonge Odulphus onderweg naar
school afbeelden: kistje met boeken, ruige jas, ruwe wandelstok,
blote voeten: een boerenventje op weg naar een tamelijk verre
bestemming.
Buiten de Petruskerk te Oirschot.
< Ietwat ongelukkig uitgevallen beeld van een van de ramen in de
Odulphuskerk in Best, geplaatst in 2007, vervaardigd door Joëlle
d’Alsace uit Lanaken in België, naar ontwerptekening van L. v.d.
Sangen.
De jonge knaap Odulphus krijgt de gouden appel; dat het in Best te
situeren is, zie je aan de Odulphusput
onderaan.
< Terug naar
Manuscriptum Audomarense 775 |
|
Typisch XIXe eeuws tot vroeg XXe eeuws
bidprentje. Zoals men net niet meer kan zien (als je het weet wel),
is het afkomstig uit Mönchen-Gladbach in Duitsland; Odulphus kan dus
op internationale status aanspraak maken.
De scenes: links boven de aanbieding van de
appel, rechtsboven de zending naar
Friesland.
< Terug naar
Manuscriptum Audomarense 775 |
|
<< De jonge Odulphus draagt als pastoor van Oirschot de mis op.
“Boterkerkje” op de achtergrond. (> Zie volgende afbeelding.)
Naar ontwerptekening van L. v.d. Sangen door Joëlle d’Alsace in
Lanaken (België) uitgevoerd in de tachtiger jaren van de vorige
eeuw.
<Ik
heb niet echt uitgezocht of dit het oudste gebouw van Oirschot is,
maar oud is het: verrezen op de plaats van een oorspronkelijk houten
optrekje heeft het eeuwen lang gediend als parochiekerk van
Oirschot; deze grond is dus veelvuldig betreden door onze Heilige,
toen hij pastoor in Oirschot was. In de Franse tijd (1798-1815) werd
het de kerk van de protestanten in Oirschot en daarna weer een
boterwaag, waarom het nu “Het Boterkerkje”
heet.
< Terug naar
Manuscriptum Audomarense 775 |
|
Bij zijn vertrek naar Utrecht neemt Odulphus afscheid van zijn
ouders.
Odulphusaltaar van de hoofdkerk van Best. Maker: H. v.d.
Geld, ‘sBosch.
< Terug naar
Manuscriptum Audomarense 775 |
|
Dit raam (parochiekerk St. Odulphus te Best, 2007, zie elders voor
meer gegevens) verwijst naar Odulphus’ Utrechtse jaren, en wel zijn
oude dag: biddend en lezend in het klooster. op de achtrgrond de St.
Salvatorkerk, gemaakt aan de hand van een oude tekening daarvan.
Bovenin het bisschoppelijk wapen van
Utrecht. Brabants bonte vloer!
<
Terug naar Manuscriptum Audomarense 775 |
|
Oud stadszegel van Staveren. Dat dit iets met Odulphus te maken
heeft, maak ik op uit het volgende: het nachtelijk uur, de duidelijk
clericale figuren die op het schip staan, de hand (Gods?) in de
lucht; zou het kunnen gaan om de komst van Odulphus naar Friesland?
Tekst: SIGILLUM:BVRGEINSIUM:DE:STAURIA, oftewel Zegel van de burgers
van Staveren.
Het scheepje is een oud type handelsvaarder uit de 9-10e
eeuw, het zegel zelf is van later datum (1369). Er zijn er zelfs die
menen hierin een regelrecht bewijs te mogen zien van het scandaleuze
verhaal over Fredericus en de (zijn?) zuster. Zo ver wil ik niet
gaan: het is hier duidelijk nacht, en Odulphus zou volgens dat
verhaal pas ’s morgens naar Utrecht moeten zijn gevaren, of het
moest een heel vroege Pasen zijn geweest; bovendien zou de
kunstenaar niet hebben nagelaten Odulphus een kelk in handen te
geven, als hij het verhaal ondubbelzinnig wilde
aanstippen.
< Terug naar
Manuscriptum Audomarense 775 |
|
Uit een boek met vele prenten van bekende en
minder bekende Heiligen. Nap en rotsblok zijn de graveur bekend,
evenals de kanunnikendracht, hier vooral het halflange haar.
> Zie volgende
afbeelding.
< Terug naar
Manuscriptum Audomarense 775 |
|
Deze prent is door ene Frederik Bloemaert gemaakt naar een
schilderij van zijn broer Abraham Bloemaert, bekende Utrechtse
schilder (1564-1651). Ik wijs even op de geweldige afmetingen van
“de steen”: dat maakt het wonder toch meer tot
een wonder dan de latere kiezels.
> Zie volgende
afbeelding.
< Terug naar
Manuscriptum Audomarense 775 |
|
Deze prent heeft
het allemaal: Odulphus in vol canonicaal ornaat en met de
wonderattributen: flinke rots, stok met schrijftafel, op de
achtergrond huisje met vlammen uit het dak (de opname is te onscherp
om dat te zien, maar op het origineel is het goed zichtbaar).
Naar een ontwerp van ene Pieter Soutman door
Cornelis Visscher gemaakte gravure (± 1650).
< Terug naar
Manuscriptum Audomarense 775 |
|
Op een foto (door ex-collega van het Odulphus Theo Heiligers) van
een raam in de Jozefskerk te Tilburg zien wij Sint Odulphus zoals we
dat inmiddels verwachten: flinke steen (maar niet zo flink als in de
17e eeuw) aan zijn voeten, een stok met een
schrijftafeltje, dat hier wel erg op een gewoon briefje lijkt,
volledige kanunnikendracht. Leuke bijkomstigheid hier: de groene
kleur van de stok, want groen hout komt beter door een brand dan
droog: onzin natuurlijk, want het behouden briefje is al wonder
genoeg.
De ramen van deze kerk zijn gemaakt door het Atelier
Stahlens-Janssen te Antwerpen en zijn in 1908 aangebracht – prijs
per stuk Fl. 300,--, omgerekend € 135,--
< Terug
naar Manuscriptum Audomarense 775 |
|
Odulphus op zijn sterfbed. Tafereel van het Sint-Odulphusaltaar in
de kerk van Best
Maker: H. v.d. Geld, ‘s Bosch
< Terug naar
Manuscriptum Audomarense 775 |
|
Aan de buitenpoort (Noordhoekring) van het Sint-Odulphuslyceum te
Tilburg is de patroonheilige ook afgebeeld. Van al zijn attributen
mag hij hier alleen het schrijfplankje met stift houden,
waarschijnlijk om laatkomers te noteren. Beeldhouwer was Albert
Verschuren (1887-1953), oud-leerling van de school. Hij moet
welhaast tot de eerste lichtingen behoord hebben. Beeld gemaakt in
1925-30 voor de nieuwbouw.
< Terug naar
Manuscriptum Audomarense 775 |
|