Gerard de Croon

Devotieprentjes in woord en beeld

Elke week op zondag een nieuwe aflevering

“Ons” moeder ( 1903-1974)  was een bewonderaarster van de  H. Theresia van Lisieux. Ze had zelfs een kerkboek met een biografie erin van deze heilige. Dat kerkboek nam ze vaak mee naar de Mis. Ik denk dat ze het interessanter vond dan een gewoon zondagsmissaal. Ik mocht het ook wel eens gebruiken en ik las dan met veel belangstelling over het leven van deze heilige. Natuurlijk had moeder  ook prentjes waarop deze heilige te zien is. Voor de duidelijkheid eerst het volgende: Volgens het boek van Stijn van der Linden ( zie inleiding) zijn er veel heiligen die Theresia heten. De belangrijkste twee zijn de grote Theresia en de kleine Theresia. De eerste is Theresia van Avila, een mystica van faam, en de tweede is Theresia van Lisieux. ( 1875-1897)

De laatstgenoemde is vandaag aan de orde. Dit prentje van Theresia had mijn moeder altijd in haar kerkboek. Het stamt uit 1923 en toen was Theresia van Lisieux nog niet heiligverklaard, zoals blijkt uit het gebed op de achterkant. Ze was toen al wel gelukzalig en kennelijk had ze al een grote aantrekkingskracht op haar bewonderaars. Voor mijn moeder was dit een kostbaar prentje, maar waarschijnlijk zijn er duizenden van die prentjes verspreid. Het petieterige lapje stof dat aan het prentje bevestigd is, heeft rechtstreeks contact gehad met Theresia’s lichaam. Ik denk dat er grote lappen stof door ijverige kloosterzusters in snippertjes zijn geknipt, die dan door even ijverige handen op prentjes werden bevestigd.

Maria Francisca Theresia Martin, zoals onze heilige van huisuit heette, was van goede komaf. Ik herinner me uit het kerkboek van mijn moeder, dat haar ouderlijk huis in Lisieux  Les Buissonets heette. Het was beslist geen armoedig onderkomen. Ter zijde: In Tilburg is ook een jarendertig villa te vinden die dezelfde naam heeft. Dat zal geen toeval zijn, denk ik.

Haar ouders waren Louis Martin, horlogemaker, en Zélie Guérin, kantwerkster. Ze waren  bijzonder vroom en hadden, naar verluidt,  allebei ooit de neiging gehad  om in te treden in een klooster. Daarom  wilden ze aanvankelijk een zogenaamd Jozefhuwelijk leiden. Hun biechtvader wist hen tot andere opvattingen te brengen en dat had effect. De heer en mevrouw Martin kregen 9 kinderen. Vier stierven op jonge leeftijd en de vijf anderen werden kloosterzuster. De moeder sterft als Theresia vier is en Pauline, haar oudste zus van 16, neemt de rol van moeder op zich. Het gezin verhuist van Alençon naar Lisieux, allebei in Normandië gelegen.

Theresia is al op jonge leeftijd bijzonder vroom. Als zus Pauline bij de Karmelietessen intreedt, wordt Theresia ernstig ziek. Een beeld van Maria boven haar bed glimlacht haar toe en dat luidt een onverklaarbare snelle genezing in. Als ze 11 is heeft ze al besloten missiezuster te worden in China en trekt ze zich vaak terug om te bidden. Op haar 14^e meldt ze zich bij het klooster van de Karmelietessen in Lisieux waar ze om haar jeugdige leeftijd geweigerd wordt. Ze wendt zich tot de paus en die geeft haar uiteindelijk toestemming om in te treden. Ze is dan 15.

Haar kloosternaam is Thérèse de l'Enfant-Jésus de la Sainte-Face. In sommige bronnen staat er “Jésus et …”.  Voluit wordt dat dan in het Nederlands:Theresia van het Kindje Jezus (en)  van het Heilig Aanschijn. ( of:  Gelaat) ) 

Ze wordt novicenmeesteres en maakt kennelijk grote indruk op haar oversten. Op verzoek van moeder-overste begint ze in 1895 haar autobiografie te schrijven:  Histoire d’une âme – Geschiedenis van een ziel. Het boek wordt zeer populair en wordt in meer dan 40 talen vertaald.

In 1897 sterft ze aan tuberculose. Al snel na haar dood komt een grote verering voor haar  op gang die nog wordt aangewakkerd door wonderen. Ze had beloofd dat ze het rozen zou laten regenen op aarde en daarom staat ze vaak afgebeeld met rozen in haar handen.

Al in in 1925 wordt ze heilig verklaard, nog geen dertig jaar na haar dood.

Paus Johannes-Paulus II heeft haar in 1997 benoemd tot kerklerares. Dat is niet mis want tot nu toe is die titel maar aan twee andere vrouwen toegekend, namelijk Theresia van Avila en Catharina van Siena.

 ( De kleine ) H.Theresia staat bekend als de heilige van het gewone leven. Titus Brandsma – zelf ook lid van de Karmelietenorde -  zei over haar: "Veelal verwacht men van een heilige iets bijzonders, iets dat van het gewone afwijkt, iets dat men de poëzie van een heiligenleven zou kunnen noemen. En nu ziet men het zo prozaïsch gewoon, dat men er uiterlijk de heilige niet in ziet. Maar dat is juist de ware heiligheid"

Hiermee zijn de belangrijkste punten wel besproken, maar ik ga volgende week  - in aflevering 3 – toch even door over Theresia. Ik wil namelijk nog een paar prentjes laten zien waar de rozenstrooiende heilige op te zien is.