Wat mensen vandaag de dag beweren en doen, hoe slim is dat? Hoe zal er
worden teruggekeken op onze uitspraken en handelingen als er een aantal
lagen tijd overheen gegaan zijn? Hoe wordt er over ons geoordeeld als we
het tijdelijke voor het eeuwige verwisseld hebben? Prangende vragen! Niet
om je dagelijks het hoofd over te breken, maar belangrijk genoeg om af en
toe bij stil te staan.
Deze week dwongen drie nieuwsberichten mij even bij genoemde vragen te
verwijlen. Het eerste bericht ging over Copernicus. Zo’n naam die we
allemaal wel eens gehoord hebben. Was het op de basisschool (bij meester
Bolmers in de vijfde klas?) of op de middelbare school dat ik kennis met
hem maakte? Ik weet het niet meer. Wel weet ik nog dat zijn verhaal indruk
op mij maakte. Hij was aan het eind van de vijftiende eeuw de grondlegger
van de moderne astronomie, omdat hij durfde te beweren dat de aarde om de
zon draaide in plaats van andersom. Die uitspraak werd hem niet door
iedereen in dank afgenomen, zeker niet door de katholieke kerk. Tot ver na
zijn dood in 1543 werd deze stelling verworpen als zijnde in strijd met de
leer.
Sinds deze week heeft Copernicus een gezicht gekregen. Met behulp van
DNA-tests op een tand uit zijn schedel en twee in een boek gevonden haren
hebben onderzoekers zijn gezicht kunnen reconstrueren. Hij had een
gegroefd gelaat met een opvallende neus. Het gereconstrueerde hoofd kijkt
bepaald niet vrolijk en heeft grijze haren. Geen wonder ook als je iets
beweert wat pas jaren na je dood op waarde geschat wordt. Je zou er grijze
haren van krijgen als je kunt bewijzen dat je gelijk hebt, maar je
tijdgenoten niet naar je willen luisteren. Hij krijgt nu alsnog een
‘prachtige sarcofaag’ in een kathedraal, heeft een Poolse bisschop
beloofd. Tja.
In het tweede bericht speelt de katholieke kerk ook een bedenkelijke rol.
Tweeënveertig jaar na dato heeft het Vaticaan wijlen John Lennon vergeven
voor zijn uitspraak dat The Beatles populairder waren dan Jezus. Deze
opmerking moet, volgens L’Osservatore Romana, bij nader inzien worden
gezien als de grootspraak van iemand die niet goed wist om te gaan met het
succes. Nou, met zo’n uitspraak kan John de komende eeuwen in vrede
verder rusten. Al zal een sarcofaag in een kathedraal er voorlopig voor
hem nog niet inzitten.
Dan het derde bericht. Ook daarin wordt bij nader inzien anders geoordeeld
over iets uit het verleden, al is het in dit geval pas dertig jaar
geleden. Het WK voetbal in
1978 in
Argentinië had nooit mogen plaatsvinden. Dat vindt niet alleen Dwaze
Moeder Nora de Cortiñas, wier zoon sinds die tijd spoorloos is, maar ook
Leopoldo Luque, de toenmalige spits van het Argentijnse team dat
wereldkampioen werd. Toen ik dit las, dacht ik: wat zou Robbie Rensenbrink
hiervan vinden? Als dat WK niet was doorgegaan, zou hij niet de rest van
zijn leven zijn lastiggevallen met dat schot tegen de paal net voor het
einde van de reguliere speeltijd.
Tot slot nog even terug naar Copernicus. Toen ik zijn grijze haar zag,
moest ik ook even aan Wilders denken, al hebben hun kapsels geen
overeenkomst. Hoe zal er na zijn dood over zijn uitspraken gedacht worden?
Krijgt hij ook nog ooit een ‘prachtige sarcofaag’? We weten het niet.
Laten hem daarom de rest van zijn leven maar flink blijven lastigvallen.
